İşsizlik Sigortası ve geleceği!
Ağustos 2011 tarihi itibariyle Belçika´da iş arayıp ta işsizlik sigortasından maaş alan kişi sayısı 427 621 kişi imiş. Bu rakam geçen yılın aynı ayına oranla %6,6 oranında bir eksilme gösteriyor (30000 kişi).Bu sayıya ” 198 000,uzun süredir işsizlik sigortasından maaş alanları” da eklersek tam 660.000 kişi bu sigortadan yararlanıyor hiç çalışmadan.
Fransızca ” chômage “, Flamanca ” werkloosheid”ismi verilen işsizlik sigortasından “süresiz” olarak yararlanmak sadece Belçika´ya ait bir özellik! Son 18 ay içinde 312 iş günü sigortalı olarak çalışmış olan bir kişi işsizlik sigortasından yararlanma hakkına sahiptir Belçika´da .( 50 yaş üzerinde olanlar ise son 36 ay içinde 624 gün çalışmış olmaları gerekiyor sigortayı hak etmek için). Bundan sonra son maaşının %40-60 oranında ( birinci yıl %60,sonraki yıllarda minimum %40) işsizlik sigortası maaşı alıyor ! Okulu bitiren öğrenciler de iş bulana dek işsizlik sigortasından yararlanmakta. Aslına bakılırsa çok sosyal bir yaklaşım bu .
Çalışırken aldığınız maaş ne kadar yüksek olursa olsun, sigorta için hesaplanan maaşınızın tavanı 2324, 21 euros ile sınırlı Belçika´da. Yani ayda 4000 euros maaş almış olan bir sigortalı işini kaybedince kendisine bu meblağın değil de 2324 euros´un %60´ı ödeniyor birinci yıl. Aile durumuna göre asgari işsizlik sigorta maaşı 660 – 1048 euros arasında değişiyor. En yüksek ödeme de 1395 euros tutarında.Belçika sosyal kanunları işsizlik sigortasından yararlan kişinin aktif bir şekilde iş aradığını ispatlamasını da şart koşuyor “! (yaşlı sigortalılar hariç).
Gelelim komşu Avrupa ülkelerine;Almanya´da işsizlik sigortasından yararlanma süresi 6 – 24 ay ile sınırlı . Ancak bu süre içinde ele geçen maaş 2000 euros´ya yakın . Fransa´da azami 36 ay işsizlik maaşı alınabiliyor ( asgari 841 euros, azami 5970 euros net). Hollanda´da 3- 38 ay ile sınırlı işsizlik sigortası. İngiltere´de sadece 182 gün ( 6 ay ) işsizlik maaşı veriliyor. Sonra kendi başının derdine bak ! Şu anda finansal kriz yaşayan İtalya´da ise sadece 8-12 ay işsizlik maaşı veriliyor.
Dikkat ederseniz, Belçika haricindeki diğer ülkelerde, süresi sınırsız işsizlik maaşı sistemi yok. İnsanlar mutlaka bir iş bulup çalışmağa yönlendiriliyor.
Ben bu yazıyı yazarken, 500 küsur gündür hükümet kuramayan Belçika, tam bir aydır yeni kurulacak hükümet programını tartışmakta ve özellikle, önümüzdeki yıllarda ciddi bir ´kemer sıkma´ politikası izlemeği amaçlamakta Fransa, İtalya, Portekizi Yunanistan gibi… İşte bu müzakerelerde gündeme gelen konulardan biri de işsizlik sigortası süresinin sınırlanması ve insanları iş bulup çalışmaya motive ve mecbur etmek . Sosyalist partiler bu konuda reziztans göstermelerine rağmen, bakalım nasıl bir karar çıkacak, yeni kurulacak hükümetin çantasından ?
Bazı kesimlere göre, Belçika´da işsizlik sigortasından yararlanan kişilerin ekserisi, ayrıca başka işler de yaparak paşa gibi yaşamaktadırlar! Yani bu sigorta insanları tembelliğe doğru itiyor sanki! Bazıları işsizliği meslek edinmiş gibi ! Ben de bu durumun canlı örneklerini gördüm şimdiye dek …( Uzun yılar çalışıp da işini kaybedenleri kastetmiyorum: onlar uzun yıllar sigorta primi ödeyerek böyle bir yardımı hak etmişlerdir. )
Bir başka problem de maaşların tüketici endeksine bağlı olarak otomatik olarak artması konusu. Bu sahada da Belçika dünyada tek ülke (Luxemburg´la birlikte..)Tüm AB ülkeleri Belçika´nın bu sistemi rafa kaldırmasını istiyorlar. Bakalım yeni kurulacak hükümet, bu konuda nasıl bir yöntem izleyecek? İşçi sendikaları şimdiden bağırıp çağırmağa başladı bile !
Velhasıl yeni kurulacak hükümet çok sürpriz kararlarla çıkacak karşımıza gelecek günlerde ? Hazırlıklı olalım !