İyi ve Kötü I Erhan Yurdayüksel

Geçen hafta Davos´ta küresel ekonomik kriz hakkında iyi ve kötü görüşlerini belirtenler yaptıkları açıklamalarla zirveye damgasını vurdu

Bu hafta euro bölgesindeki borç krizini çözmek için AB liderleri kapsamlı bir plan dahilinde masaya oturacaklar

Mısır yangın yerine döndü. Orta Doğu´daki yaşanmakta olan olaylar sonucu petrol fiyatlarının artması kaçınılmaz olacak. Enerji maliyetlerine yansıyacak şok artışlardan sonra ortaya çıkacak sonuçlar küresel ekonomiyi sarsacak.

Siyasiler ve finans sektörünün önde gelen isimleri Davos´taki ikili ilişkilerini güçlendirmek için değişik temaslarda bulundular.

Davos´ta Kanada Maliye Bakanı Jim Flaherty, küresel ekonomi ile ilgili iyimser açıklamalarda bulundu
Flaherty, basına yapmış olduğu açıklamada, “küresel ekonomide tamamlanan sistemik reformlar çok önemli seviyelere ulaştı. Bugün küresel çapta çok farklı operasyonlar gerçekleştiren finansal kuruluşların, yüksek sermaye oranlarına sahip olduğu görülmektedir ve bu kurumların daha iyi düzenlemelerle yönetildiği konusunda her zaman iletişim içinde olmalıyız” dedi. Ama Wilkinson bu görüşlerin tam tersini savunan açıklamalar yaptı.

Barrie Wilkinson´un yaptığı kötümser açıklamalar, Davos´da dikkat çekti
Londra merkezli yatırım danışmanlığı hizmeti veren Oliver Wyman şirketinin ortaklarında Wilkinson, Morosani basına yaptığı açıklamalarda, “Ekonominin temellerine yönelik problemler tam olarak çözümlenmedi. Önceki kriz nedeni olan gevşek para politikası ve ticaretteki dengesizlik, şu anda, o zamankine kıyasla daha büyük durumda” değerlendirmesini yaptı.Wilkinson´un yapmış olduğu bu açıklama 2008´deki finansal krizden sonra çok iyimser olan bazı katılımcılara karşı çelişki yarattı.

Wilkinson´un çelişki yaratan raporu
Wilkinson´un, “2015 Finansal Krizi: Önlenebilir Tarih” adlı çalışması çok da umutlu bir tablo çizmiyor. Toplam 24 sayfalık raporda, yüksek karşılık oranlarından dolayı düşük getiriden kaçmak istenmesinin, emtia ve gelişmekte olan ülkelerde yüksek getiri ve sonrasında da varlık balonlarına neden olacağı uyarısı yapılıyor. Düzenleyici kurumların, bankalar üzerindeki kısıtlamalara yoğunlaşması da yatırımcıları sisteme daha fazla risk yaratan, serbest fonlara yönlendirebileceğine de dikkat çekiliyor. Raporda, banka yöneticilerine ve hissedarlarına, geçmişteki yüksek kazançların sürdürülebilir olmadığına ve bu alanlardaki riski azaltmak için daha fazla denetim yapılması gerektiği uyarısı yapılıyor.

Euro bölgesindeki borç krizini çözmek için AB liderleri toplanıyor
Kapsamlı bir planı masaya yatıracak olan liderler, Avrupalı bankaların elindeki milyarlarca dolarlık ülke tahvillerini satın alma seçeneğini de tartışacaklar.

Liderlerin çözüm için almayı planladığı önlemler arasıda, Yunanistan ve İrlanda gibi borçlu ülkelere sağlanan mali kaynakların faizlerinin düşürülmesi de bulunuyor. Cuma günü bir araya gelecek olan Avrupalı liderler, zor durumdaki üye ülkelere kurtarma yardımı sağlamak için oluşturulan Avrupa Finansal İstikrar Fonu´nun (EFSF) borç verme kapasitesinin artırılmasıyla ilgili son pürüzler görüşülecek. Euro bölgesine yönelik gelen bu haberler, euro/dolar paritesini de olumlu etkiledi. Parite 1.38´in üzerinde işlem görüyor.

Yasemin devrimi domino taşı gibi
Mısır´da yaşanan gelişmelerin önemli ekonomik sonuçları olacak.
Dünyadaki petrol rezervlerinin yarıdan fazlası, gaz rezervlerinin yarısı Orta Doğu´da bulunuyor. Bölgenin yangın yerine dönmesi Enerji fiyatlarının yükselmesine neden olacak.

Enerji fiyatların aniden yükselmesi yaralarını kapatmaya çalışan küresel ekonomiyi derinden sarsacak. Orta Doğu´daki yangın nerelere kadar yayılır ve bu yangın hangi büyük petrol üreticisi ülkeleri içine alır sorularına bölgenin uzmanları bile cevap veremiyor. Irak, Suriye, İran sıralaması komplo teorileri olarak görülmemeli. ABD’nin Çin’de bulunan bazı Laboratuvar deneylerini!.. destekleme isteği ‘Turuva Atı’ planının bir parçası olabilir mi? Bu tür girişimlerin ters tepmesi İnsanlığa ve Dünya ekonomisine büyük zaralar verebilir.

Ekonomi çevrelerinin korkusu ise, Orta Doğu´daki demir yumruk rejimlerinin yerine radikal ve istikrarsız yönetimlerin gelmesidir.

Irak´ın işgal sonrası durumu, Hamas, Hizbullah gibi radikal örgütlerin bölgede güçlenmesi ile ortaya çıkacak belirsizlik ağır bir mali kriz ve resesyondan çıkmaya çalışan küresel ekonomi için ciddi riskler oluşturucağı uzmanların ortak görüşü haline geldi.

İyi ve kötü kavramlarının birbirine karıştığı günümüzde, umudumuz her zaman iyi olanın kazanmasından yanadır….

Erhan Yurdayüksel

02 Şubat 2011