Afganistan’da dört askeri Taliban savaşçılarının cesetleri üzerine işerken gösteren görüntüler hakkında soruşturma açıldı. ABD ‘gerçek mi henüz bilmiyoruz’ dese de, görüntüler insanlık dışı ve iğrenç gibi ifadelerle kınandı.
Amerikan ordusu, “Afganistan’da Amerikalı askerlerin öldürdükleri Taliban savaşçıları üzerine işediğini” gösteren görüntüler nedeniyle yoğun tepkiye hedef oldu.
Yetkililer görüntülerin gerçek olup olmadığını belirlemek için soruşturma başlattıklarını vurgulasalar da konu hakkında yapılan açıklamalar, başka ülkelerden yetkililerin görüntülerin gerçek olduğu kanısına işaret ediyor.
Afganistan Cumhurbaşkanı Hamid Karzai, görüntüleri sert dille kınayarak Washington yönetiminden sorumlu askerleri en sert şekilde cezalandırmasını istedi.
Afganistan’da görev yapan NATO gücü ISAF’ın açıklaması da görüntülerin gerçek olduğu görüşünü yansıtıyor.
Açıklamada, bu davranıştan artık Afganistan’da görev yapmıyor olan az sayıdaki Amerikalı’nın sorumlu olduğu belirtildi.
Bu kişilerin kimliğine ve ülkeden ne zaman ayrıldıklarına ilişkin bilgi verilmedi. ”Bu saygısız davranış açıklanabilir gibi değil, bizim koalisyon kuvvetlerinden beklediğimiz yüksek ahlaki standartlara da aykırı” denildi.
Görüntülerde deniz piyadelerinin üniformaları içinde dört erkek, yerde cansız yatan üç adamın üzerine işerken görülüyor.
Yerde yatan esmer tenli kişiler yalınayak ve bol giysiler içinde. Aralarından birinin üzeri kanla kaplı görünüyor.
Kayıtta yatanların üzerine işeyenlerden birinin İngilizce olarak “İyi günler dostum!” dediği duyuluyor.
‘İnsanlık dışı, iğrenç’
Amerikan yetkililerin benimsediği çizgi, şimdilik kaydın gerçek olup olmadığının henüz doğrulanmadığını vurgulamak.
Bu kişilerin mensup olduğu düşünülen deniz piyadeleri, görüntülerdeki eylemlerin kendi değerleri ile bağdaşmadığını kaydetti.
Amerikan Savunma Bakanlığı sözcüsü de, kayıttaki görüntülerin son derece rahatsız edici olduğunu ve sergilenen davranışın kabul edilemeyeceğini belirtti.
Bu nedenle konunun ivedilikle soruşturulduğu belirtiliyor.
Olayın ne zaman filme çekildiği ve internet kimler tarafından konduğu da bilinmiyor. Ancak görüntüdeki kişiler, kameranın varlığından haberdar görünüyor hatta kamera gerisindeki kişiye gülümsüyorlar.
Görüntüler, pek çok çevrede infiale yol açtı.
Afganistan’da bir Taliban sözcüsü BBC’ye yapılanı kınadıklarını söylerken, “bu insanlığa sığmayan bir davranış. Bu hakkında konuşulmayacak kadar utanç verici çılgınca bir eylem” dedi.
Taliban, bu olayın “Afgan halkına son 10 yılda işlenen suçların küçük bir örneği” olduğunu savundu.
Afgan milletvekili Fevziye Kofi, Taliban hakkındaki görüşleri ne olursa olsun, bu görüntülerin tüm Afganları sarsacağını vurguladı.
“Burada söz konusu olan bir insan, insana saygı” dedi.
ABD’de Müslüman haklarını savunan İslam Amerikan İlişkileri Konseyi (CAIR), video kaydını “iğrençlik ve ahlaksızlık” diye niteledi.
Konsey sözcüsü İbrahim Hooper, BBC’ye yaptığı açıklamada kaydın gerçek olduğunu düşündüklerini belirtti.
Bu Amerikan ordusunun itibarına ağır darbe indiren ilk skandal değil.
Geçen yıl Mart ayında ABD askerlerinin öldürdükleri Afganlarla çektikleri fotoğraflar ortaya çıkmıştı.
Bu askerlerden beşi hakkında ‘zevk için’ cinayet işledikleri gerekçesiyle dava açıldı. Kasım ayında bu grubun elebaşı olarak gösterilen askerin öldürdüğü kişilerin parmaklarını da kesip ‘anı olarak aldığı’ ortaya çıktı.
Bu sanık askeri mahkemede müebbet hapis cezasına çarptırıldı.
Başıbozuk askerler diye tanımlanan grubun eylemleri, ABD’nin 2004’te Irak’taki Ebu Gureyb cezaevinde ortaya çıkan tutsaklara kötü muamele ve cinsel taciz skandalından bu yana Amerikan ordusu için en önemli utanç kaynağıydı.
ABD’nin Afganistan’da 20 bin askeri bulunuyor, bu askerlerin çoğu Kandahar ve Helmand eyaletlerinde konuşlanmış durumda.
ABD’nin Afganistan’daki toplam asker sayısı ise 90 bin.
Amerikan güçleri ve ortakları, ülkedeki muharip birlikleri 2014 yılı sonlarında çekmeyi planlıyor.