Kırılgan beşli olarak adlandırılan Brezilya, Hindistan, Endonezya, Güney Afrika ve Türkiye nefesini tutmuş FED’in kararını bekliyor.
EKONOMİ-Yaz aylarında beliren FED’in tahvil alımlarını azaltacağı endişesi, gelişmekte olan ülke ekonomilerinin iç reform yapma gerekliliğini ortaya çıkardı.
Financial Times’ın haberine göre, FED’in bu ay azaltıma başlayacağı beklentilerinin artmasıyla ”Kırılgan beşli” diye adlandırılan kırılgan ülkeler yeniden odak noktası oldu.
1. BREZİLYA
Brezilya, Hindistan, Endonezya, Güney Afrika ve Türkiye merkez bankaları para birimlerindeki değer düşüklüklerine karşı faiz artışına gittiler.
Son birkaç yıldır küresel para akışı sayesinde faizleri tarihi seviyelere gerileyen Brezilya’da azaltımın başlayacağı beklentisiyle yeniden çift haneye çıkarak borç alanlardan hükümete kadar geniş bir kesimi oldukça kötü etkiledi.
Brezilya, zayıf para birimi, yüksek enflasyon ve daha yüksek faizlerin olduğu bir ortama doğru gidiyordu.
Hükümet 2014 yılında seçimlerden önce kötü gidişatı engellemeye çalışırken, Brezilya ekonomisi başka riskler ile karşı karşıyaydı. Ülke notunun düşürülmesi ve Dünya Kupası sırasında yaşanabilecek olası politik protestolar Brezilya’nın karşılabileceği temel riskleri oluşturuyordu.
Barclays, ”2014 seçimlerini kim kazanırsa kazansın iktidara gelenler iş güvenini geri sağlamak ve yatırımları desteklemek zorundalar” değerlendirmesinde bulundu.
2. HİNDİSTAN
Alımların azaltılacağı endişelerinden oldukça kötü etkilenen Hindistan piyasalarında FED kararının Rupi ile hisse senedi piyasalarındaki iyileşme önünde engel yaratmasından korkuluyor.
İktidarın değişeceği beklentisiyle geçtiğimiz hafta piyasaları tüm zamanların zirvesine çıkan Hindistan, FED’e karşı Merkez Bankası Başkanı Rajan’ın adımlarıyla savaştı.
Fakat FED’den gelebilecek olası zorlayıcı bir adımın, Hindistan’daki iyileşmeyi tersine döndürmesinden endişe ediliyor.
3. TÜRKİYE
Kimi yatırımcılar faiz oranlaını düşük tutma konusundaki sözlü yönlendirmeyle FED etkisininin ufak olabileceğine dikkat çekiyor. Fakat Türkiye’nin ekonomik güçlülüğünün tartışmalı olduğu belirtiliyor.
Endonezya ve Brezilya’ya karşı kısmen daha düşük kamu borcu ile bütçe açığına sahip olsa da Türkiye’nin sıcak paraya olan bağımlılığı kıskandırıcı özelliklerine gölge düşürüyor. Öte yandan özel sektörün kısa dönemli yabancı para cinsinden borçlarının derecesi tedirginlik yaratan diğer bir faktör olarak öne çıkıyor.
Siyasi riske maruz kalan Türkiye’de ufukta seçimler var ve ülk, politika bağlantılı isimlerin de adının geçtiği bir operasyonla çalkalanıyor.
4. GÜNEY AFRİKA
FED’in azaltıma ilişkilerini bir yana bırakın, Afrika’nın en büyük ekonomisi iç problemleriyle başa çıkmaya çalışıyor.
Yüzde 25 işsizlik oranı ve yüksek yoksulluk oranları eşliğinde ekonomik büyüme 2009 resesyonundan bu yana en kötü seviyesinde bulunuyor.
2006 yılında yüzde 5,6 ile zirve seviyesinin ardından analistler bu yıl GSYH’nın yüzde 2 altında gerçekleşmesini bekliyor. Ülke aynı zamanda yüksek cari açığıyla başa çıkmaya çalışıyor.
5. ENDONEZYA
FED’den beklenen adımın para birimi üzerinde baskı yaratması sonucu Endonezya Merkez Bankası faiz oranlarını Haziran başından bu yana 175 baz puan artırdı. Öte yandan ülkenin cari açığı Asya krizinin yaşandığı 1990’lı yıllardan bu yana en kötü seviyesine geldi.
Daha yüksek faiz oranlarına rağmen, para birimi rekor düşük seviyede bulunuyor. Zayıf para biriminin, gelecek yıl cari açığı yüzde 2,5’un altına düşürme hedefine destek olabileceğine dikkat çekiliyor.