Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin tarafından affedilen ünlü iş adamı Mihail Hodorkovski Almanya’da ailesiyle buluştu.
GLOBAL-25 Ekim 2003 tarihinde Rus oligark Mihail Hodorkovski, iş gezisi için Sibirya’da bulunan Novossibirsk hava alanına iniş yaptığı sırada tutuklandı. Yüksek miktarda yolsuzluk ve vergi kaçakçılığı suçlamalarıyla hapishaneye gönderildi. 40 yaşındaki karizmatik isim, Rusya’nın en zengin iş adamı olarak gösteriliyordu. Mal varlığı 90’lı yıllarda komünist rejim sonrası yapılan özelleştirmeler sayesinde katlandı.
Bu tutuklamadan birkaç ay önce Temmuz ayında Hodorkovski’nin sağ kolu olan ve Menatep holdinginin başındaki Platon Lebedev polis tarafından göz altına alınmıştı. Artık Rus Oligark sıranın kendisine geldiğinin farkına vardı.
Pek kim bu Hodorkovdski? Babası Yahudi olan iş adamı, kimya mühendisliği mezunu. Bir iddiaya göre Putin’in siyasi rakibi olması nedeniyle hapsedildi. İddiaların ötesindeki tek gerçek ise Putin ve Hodorkovki’nin Rusya’nın en güçlü iki ismi olmalarıydı. Biri siyasi, diğeri ekonomik.
Rus iş adamı 1995 yılında Youkos petrol grubunu 360 milyon Dolar’a sudan ucuza satın aldı. Boris Yeltsin’i seçim kampanyalarında desteklemenin hoş bir hediyesiydi bu satım işlemi. Enerji sektörü bir anda patlama yapınca şirketin değeri 15 milyar Dolar’a fırladı. Hatta Amerikan ExxonMobil’le bir şirket evliliği bile düşünülüyordu. İşte bu haber Kremlin’in canını sıktı.
Rus Oligark ekonomik hamlelerinin Putin’i sinirlendireceğinin farkındaydı. Putin ise devletin başına geçer geçmez önceliğini, oligarkların iktidarına son vermek olarak belirledi. Bu mücadelede bardağı taşıran son damla ise Hodorkovski’nin siyaset yarışına girmesi oldu.
Rus Oligark liberal partilerin seçim kampanyalarını desteklemek istediğini açıklamıştı. Bu açıklamanın ardından milletvekili seçimlerine iki ay kala 2003 yılının Ekim ayında tutuklandı. Doğal olarak bu kararın siyasi olup olmadığı sürekli tartışmaya neden oldu.
Çıkarıldığı mahkemede önce sekiz yıl hapse mahkum edilen iş adamı, 2010 yılında 250 milyon ton petrol çaldığı gerekçesiyle yeniden cezalandırıldı. Her defasında Hodorkovski rahat bir imaj çizerken ülkede rejimin otoriter yapısına muhalefet olan gruplar tarafından bir ikona dönüştü. Şirketleri ve mal varlığı ise o hapishanedeyken devletin kasasına aktarıldı.
AİLESİNE KAVUŞTU
Putin’in, yaklaşık 10 yıl cezaevinde kalan Hodorkovski’yi Almanya’da tedavi gören annesinin rahatsızlığı nedeniyle affettiği açıklanmıştı.
Berlin’de basına konuşan Hodorkovski cezaevindeyken ziyaretçilerine kısıtlama getirildiğini belirtti:
“Tutuklu bulunduğum süre içinde her üç ayda bir üç gün yakınlarımı görmemem izin veriliyordu. Dört yıl boyunca ziyaretçim geldiğinde görüşme odasında geceyi geçirebiliyordum. Bir buçuk yıl boyunca Krasnokamensk’teydim, iki buçuk yıl da Segezha’daydım. Bu sırada yakınlarımla uzun uzun görüşebiliyordum. Geri kalan altı yıl boyunca hiçbir ziyaretçiye izin vermediler.”
Ünlü Oligarkın oğlu Pavel Hodorkovski babasının Pazar günü bir basın toplantısı düzenleyeceğini açıkladı:
“Sizin de görüğünüz gibi şu an için babamın her birinizle tek tek görüşme imkanı yoktur. Ancak geçen on yıl boyunca gösterdiğiniz ilgiye ve desteğe gerçekten minnettar.”
Putin’in en büyük rakibi olarak gösterilen 50 yaşındaki Hodorkovski’i kara para aklama ve vergi kaçırma suçlarından hüküm giymişti.