Belçika’da sel felaketi: Şiddetli yağış – seller – yeni normal mi?

Hafta sonu boyunca Belçika’da meydana gelen şiddetli yağış ve sel, bir önceki hafta yaşanan ölümcül selden sonra alınan tüm tedbirlere rağmen korkunçtu, ancak uzmanlar iklim değişikliğinin şidetli yağış ve sel olmak üzere her iki olayı da daha yaygın hale getirebileceği konusunda uyarıyor.

Şiddetli yağmur, sağanaklar yağış hafta sonu boyunca Belçika’nın bazı bölgelerinde, bir önceki hafta ölümcül selden büyük ölçüde kurtulan Flanders da dahil olmak üzere teslim aldı.

Kraliyet Meteoroloji Enstitüsü’nün (RMI) Belçika’nın tamamında daha yoğun yağış ve gök gürültülü sağanak yağışlar için sarı – kırmızı kod uyarılarının en az Pazartesi akşamına kadar yürürlükte kalacağını belirtti.

Sel, özellikle Pazartesi sabahı sahil kasabası Nieuwpoort’ta çok kötü etkiledi.

Bir saatten kısa bir süre içinde, metre kareye yaklaşık 60 litre yağmur düştü ve Pemenhoek bölgesini tamamen sular altında bıraktı.

Ev-işyerlerinin bodrumları su bastı, sokaklar göle döndü ve itfaiye çevre illerden gelen takviyelerle kurtarma çalışmalarına aralıksız devam ediyor.

Bir Pemenhoek sakini De Standaard’a “Burada yaşadığım 11 yıldan bu güne kadar daha önce hiç böyle yağış olmamıştı” dedi.

Leffinge, Lombardsijde, Oostduinkerke ve Sint-Idesbald’da yağış miktarı metre kareye 30 litrenin üzerine çıktı.

Valon Bölgesi’ndeki bir şehir olan Dinant’ta da sel şiddetliydi ve arabalar sular altında kalarak caddelerde sürüklendi.

Dinant, önceki hafta meydana gelen ölümcül sel sırasında ağır hasar görmüştü.

Meteorolog Frank Deboosere ve hidroloji profesörü Patrick Willems (KU Leuven), bir röportajında (De Standaard) her iki sel olayının da tamamen ayrı olduğunu açıkladı.

Bu hafta sonu yaşanan sel baskınları, şiddetli yağışların yol açtığı sel baskınları anlamına geliyordu. Çok geçmeden ortaya çıkan ölümcül olanlar, su kütlelerinin barajların taşmasıyla meydana gelen akarsu taşkınlarıydı.

Uzmanlar, iklim değişikliği nedeniyle her iki sel türünün de daha sık hale geleceği konusunda uyarıyor.

Kuraklık ve yağışın daha aşırı hale geleceğini ve sıcaklıklar arttıkça fırtına ve yağışların belli dönemlerde aşırı yağmur ve sel olarak felaketlere neden olacağını belirtiyorlar.

Belirli bir bölge için zaman içindeki yağış miktarları karşılaştırıldığında, bir saatte metrekareye 40 litreden fazla su düşen bir yağmur fırtınasının ortalama 14 yılda bir meydana geldiği ortaya çıktı – iklim değişikliği olmasaydı, bu sadece her 100 yılda bir olurdu…

Willems, “Bu yüzyılın sonuna kadar şiddetli yağmurlar beş ila on kat daha sık gerçekleşecek” dedi.

“Yüz yılda bir olan şiddetli bir yağmur, on ya da yirmi yılda bir olur.”

Deboosere ve Willems, bunların yalnızca istatistiksel ortalamalar olduğunu vurguluyor, bu da Dinant gibi şehirlerin sadece birkaç hafta içinde tekrar büyük bir sel yaşayabileceği veya herhangi bir şiddetli yağmur olmadan uzun bir süre gidebileceği anlamına geliyor.

Uzmanlar, dünyanın bir süredir iklim değişikliği nedeniyle havadaki ölçülebilir değişikliklerin ortasında olduğu konusunda hemfikir.

Bu ayın başlarında, Amerikalı araştırmacılar Nature Communications’da insan kaynaklı iklim değişikliğinin 1980’lerden bu yana dünya çapındaki aşırı yağış istatistiklerinde belirgin olduğunu gösteren bir çalışma yayınladılar.

Willems, “Muhtemelen değişiklikleri ancak şimdi gerçekten fark ediyoruz çünkü bunlar aniden rahatsızlıkla ilişkilendiriliyor” dedi.

“Şimdiye kadar bir köyün kanalizasyonunun zaman zaman taşması pek dikkat çekmedi. Ama şimdi herkes ne olduğunu görüyor. Kurak yazlar da dikkatlerden kaçmadı.”

Deboosere, “Bir buçuk hafta önce meydana gelen sel nedeniyle, zemin zaten suya doydu ve bu hafta sonu gelen yeni yağmuru ememedi.

Fakat doymuş toprak olmasa bile sel olurdu” dedi.

“Metrekare başına 40 litre yağmurdan yine de sel beklemek zorundasınız. Dinant bunun çok üzerindeydi. Doymuş toprak, olması gerekenden daha kötü hale getirdi.”

Bu hafta sonu Valon Bölgesi’ndeki yoğun yağış Flanders’ı da etkileyebilir, ancak çoğu kasabanın bulunduğu vadiler nedeniyle Fransızca konuşulan bölgelerde görüntüler daha dramatik.

Şiddetli yağış sonucu oluşan sel, daha yüksek tepelerden aşağıya akar ve yol boyunca yol açtığı tahribattan yeni yıkım ve enkaz getirir.

Deboosere, “Flanders’ta, bir yaz fırtınası sırasında metrekareye 100 litre yağmur yağarsa, binalar, araç gereçler çok fazla zarar görür” dedi.

Flanders’ta taşkın suya işleyemedikleri için taşan kanalizasyonlar insanların sağlığını tehdit etmektedir.

Willems; Havanın bu hafta sonu sağanak yağışlar ve kurak dönemlerle birlikte normal Belçika kasvetli havasına dönmesi bekleniyor.

Önümüzdeki günlerde beklenen sağanak yağışların bu hafta sonu gelenler kadar kuvvetli olması beklenmiyor.

Ayrıca sel Valonya’daki yamaçlardaki gibi çamur kaymaları şeklinde şiddetli olmayacak” dedi.