DSÖ: Koronavirüsün yayılma süreci soruşturulacak

Dünya Sağlık Örgütü’ne üye 194 ülke, koronavirüsün kaynağı ile DSÖ ve diğer ülkelerin salgının yayılma sürecinde attıkları adımların soruşturulmasını öngören tasarıyı oybirliğiyle kabul etti.

Dünya Sağlık Örgütü’ne üye 194 ülkeden üst düzey yetkilileri bir araya getiren Dünya Sağlık Kurulu yıllık toplantısının ikinci ve son gününde koronavirüsün yayılış süreciyle ilgili uluslararası bağımsız soruşturma yürütülmesi kararı alındı.

Yüzü aşkın ülke adına Avrupa Birliği (AB) tarafından sunulan karar tasarısında koronavirüs krizine ortak yanıtlar bulunması gerektiğine vurgu yapılarak salgın sürecinde atılan adımların “tarafsız, bağımsız ve kapsamlı” bir şekilde değerlendirmeye alınması çağrısında bulunuldu.

Tüm üye ülkelerin oybirliğiyle kabul edilen ve bağlayıcılığı bulunmayan tasarıda, soruşturmanın “DSÖ’nün COVID-19’a karşı attığı adımlarla bu eylemlerin zamanlaması” konusundaki incelemeleri de içermesi gerektiği kaydedildi.

AB, Yüksek Temsilci Josep Borrell ve Komiser Stella Kyriakides’in ortak bir bildirisinde, DSÖ’nün üye ülkeleri tarafından kararın oybirliği ile kabul edilmesini memnuniyetle karşılandı.

Kararda, Birleşmiş Milletler çatısı altında dayanışma ve çok taraflı işbirliği yoluyla krize yanıt vermenin öneminin altını çiziyor. “Dünya Sağlık Örgütü’ne, bu krize verilen tepkinin yönlendirilmesindeki öncü rolü için teşekkür ediyoruz.”

Avrupa Birliği Sayıştayı (ECA) basın ofisi, denetim kurumunun Avrupa Parlamentosu komitelerinden denetim konuları için halihazırda öneriler aldığını ancak herhangi bir öneri hakkında yorum yapmayı reddettiğini söyledi.

“Özellikle, meclis komitelerini, 2021 çalışma programımızı hazırlarken daha fazla düşünebileceğimiz, COVID-19 ile ilgili ek önerileri sunmaya davet ettik. Alabileceğimiz tüm önerileri dikkatlice değerlendireceğiz, ancak elbette hangi konuların nihayetinde çalışma programımızın bir parçası olacağını tam bağımsızlık ve takdirle karar vereceğiz ”

Virüsün kaynağı da incelenecek

Tasarı ayrıca ülkelere COVID-19’a karşı bulunacak herhangi bir tedavi ya da aşıya “şeffaf, adil ve zamanında erişimi sağlama” çağrısı yaptı. İlaç sanayisi ile araştırma-geliştirme faaliyetleri yürüten diğer şirketler de ilaç patentlerini paylaşmaya çağrıldı. Tasarıda, koronavirüsün kaynağı ile ilgili soru işaretlerinin giderilmesine yönelik olarak DSÖ’ye de “virüsün zoonoz kaynağının ve insanlara bulaşma rotasının araştırılmasına destek vermesi istendi.

Dünya Sağlık Kurulu toplantısının ilk gününe dün ABD ile Çin arasındaki gerilim damga vururken, bugün de ABD’nin DSÖ’ye yönelik ağır suçlamaları ve örgütten ayrılma tehdidinin gölgesinde geçti.

Trump’tan DSÖ’ye “Çin’in kuklası” suçlaması

ABD Başkanı Donald Trump, DSÖ Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus’a yazdığı ve Twitter’dan paylaştığı dört sayfalık mektupta, örgütün 30 gün içinde kayda değer iyileşmelere gitmemesi durumunda ABD’nin DSÖ’ye ödemelerini kalıcı olarak durduracağı ve DSÖ’den ayrılacağı tehdidinde bulundu.

DSÖ’yü “Çin’in kuklası” diye nitelendiren Trump, örgütü pandemi konusunda çok geç teyakkuza geçerek yüksek ölüm rakamlarında sorumluluk taşımakla suçladı. ABD, DSÖ’nün yaklaşık 3 trilyon dolarlık yıllık bütçesine 400-500 milyon dolarlık katkı sağlıyor.