İran’la nükleer anlaşma sağlandı. Ancak 20 Ocak’ta yürürlüğe girecek anlaşma, Tahran yönetimiyle gidilecek kalıcı anlaşma konusunda kuşkuları gidermedi.
ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, İran’la bundan sonra sürdürülecek görüşmelerin çok zorlu geçeceğini söyledi. ABD Başkanı Barack Obama da anlaşma karşılığında yaptırımların gevşetileceğini anlatırken temkinli bir tavır sergiledi.
ABD Başkanı Barak Obama, İran’a uygulanan ambargonun kısıtlı oranda gevşetileceğini söyledi. Anlaşmanın kapsamadığı yaptırımların etkin şekilde uygulanmasına devam edileceğini belirten Obama, İran yönetiminin sözlerini tutmaması halinde sözkonusu yaptırımların daha da sertleştirilebileceğini sözlerine ekledi. Obama, İran’a ek yaptırımlar uygulanması talebine ise karşı çıktı.
İran’a ek yaptırımlar öngören bir yasa tasarısı Cuma günü ABD Senatosu genel kurulunda görüşülmüş, tasarıya 100 Senatör’den 59’u destek vermişti. Tasarı, 1 senatör daha destek verseydi Senato’dan geçecekti. Obama, yasalaşması halinde tasarıyı veto edeceğini söyledi.
İLERİ BİR ADIM
Anlaşmanın 20 Ocak’tan itibaren yürürlüğe gireceği AB, ABD ve İranlı yetkililer tarafından dün doğrulanmıştı. Almanya Dışişleri Bakanı Frank-Walter Steinmeier uzlaşmayı, “ileriye doğru atılmış bir adım” sözleriyle tanımladı.
Anlaşma 6 ay geçerli olacak. Bu süre içinde kapsamlı ve kalıcı bir çözüm aranacak. İran Dışişleri Bakanı Yardımcısı Abbas Arakcı, anlaşma metninde yer verilen tüm yaptırımların 20 Ocak’tan itibaren kaldırılacağını ve buna karşılık Tahran’ın da aynı tarihte uranyumu yüzde 20 oranında zenginleştirme işlemlerini durduracağını söyledi. İran’ın dondurulan mal varlığının toplamı 4,2 milyar doları buluyor. Kalıcı anlaşma için müzakerelerin önümüzdeki 2 – 3 hafta içinde başlayabileceğine dikkat çeken Arakcı, toplantı yerinin henüz kesinleşmediğini söyledi.
İlk ödeme yarım milyar dolar
AFP haber ajansına bilgi veren ABD Dışişleri Bakanlığının bir yetkilisi, şubat ayından itibaren İran’ın dondurulan mal varlığının geri dönüşüne aşamalı olarak başlanacağını söyledi. Bu kapsamda ilk etapta 550 milyon dolar serbest bırakılacak. Geri kalan miktar, 180 güne yayılmak suretiyle Tahran’a aktarılacak.
ABD Başkanı Barack Obama, İran’ın ilk kez, daha yüksek seviyelerde zenginleştirilmiş uranyum stokunu saf dışı bırakmaya ve bu türden zenginleştirmeyi mümkün kılan altyapının bazılarını sökmeye başlayacağına dikkat çekti. Obama, bundan sonra kalıcı ve kapsamlı bir çözüm bulunması gerektiğini söyledi.
Obama, “Bu hedefi başarmanın ne kadar zor olacağının farkındayım ama ulusal güvenliğimiz, dünyanın barış ve güvenliği için şimdi diplomasiye başarma şansı tanıma zamanıdır” ifadesini kullandı.