Corona virüsü aşılarının hastalığı kapanların hafif semptomlarla ve semptomsuz atlatmasını sağladığı bilimsel olarak kanıtlandı. Fakat aşıların salgını durdurup durdurmadığı sorusu hala yanıtını arıyor.
Dünyada pek çok ülke an itibarıyla aşılanmaya başladı. Her ülke farklı etkinlik oranlarına ve ekonomik gücüne göre kendisine en uygun aşıyı bulmaya çalışıyor. Bilim insanları aşının salgını atlatma konusunda hayati derecede önemli olduğunu vurgularken şu an en çok merak edilen konulardan biri ise aşının virüsün başka insanlara bulaşmasını engelleyip engellemeyeceği. Ve bu sorunun henüz geçerli bir bilimsel yanıtı yok…
Diyelim ki corona virüsü aşısı oldunuz ve virüse bir şekilde tekrar maruz kaldınız. Bağışıklık sisteminiz artık virüs ile savaşmayı bildiği için semptom göstermemeniz (veya hafif semptom göstermeniz) normal fakat yine de vücudunuzda bir miktar Covid-19 virüsü barındırma riskiniz var. Bu virüs ağız ve burun yolu ile başkalarına bulaşabilir.
PEKİ BU AŞILAR NASIL ONAY ALDI?
Bu noktada şunu unutmamak gerek, ülkeler aşı şirketlerine ‘aşı virüsün yayılmasını engelliyor mu’ diye sormuyor. Ülkeler aşı üreticilerine aşının virüsün bulaştığı kişileri hasta edip etmeyeceğini soruyor.
“AŞI OLANLAR VİRÜSÜ YAYABİLİR”
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. İsmail Balık, tüm faz çalışmalarında yapılan gözlemlere göre, aşı olanların virüsü kapabileceklerini ve yayabileceklerini söylüyor. Diğer yandan maske ve mesafe önlemlerine uyulmasını gerektiğini söyleyen Balık, sözlerine şu şekilde devam ediyor: Aşı olan kişiler ya hiç hastalanmıyor ya da hastalığı hafif atlatıyorlar. Bugüne kadar aşı olup da hastalığı ağır şekilde geçiren herhangi bir kişiye rastlanmadı.
“HASTALIĞI DAHA HAFİF GEÇİREBİLİRSİNİZ”
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Kemalettin Aydın ise aşı olan vatandaşların hastalığı geçirebileceklerini ancak aşılanmayanlara nazaran daha hafif atlatacağını ifade etti. Aydın, “Aşı olan kişiler mutlaka maske ve mesafe kuralına dikkat etmelidir. Aynı zamanda sadece aşı olanların değil, hastalığı atlatan vatandaşların da maske kullanımına devam etmesi gerekmektedir.” açıklamasında bulundu.
Seattle’daki Washington Üniversitesi’nden İmmünolog Doç. Dr. Marion Pepper, aşı olan bir kişi virüse maruz kaldığında, bağışıklık tepkisinin zaman alabileceğini ifade etti. Daha önce AstraZeneca ve Pfizer/Biontech aşı çalışmalarında bulunan John Hopkins Bloomberg Halk Sağlığı Okulu’ndan Prof. Anna Durbin ise “Aşıların çoğu, enfeksiyonu önlemenin aksine hastalığı önlüyor.” dedi ve aşılamanın virüsü bulaştırma noktasında tam yüzde 100 bir etki sağlamayacağını ifade etti.
‘AŞI YAPTIRMAYAN İNSANLARIN YANINDA DİKKATLİ OLUN’
Harvard Üniversitesi’nden İmmünolog Profesör Barry Bloom’a göre ise aşının virüsün yayılmasını engelleyip engellemediğini görmek için daha çok çalışma yapılması gerekiyor. Bloom aşı yaptıran insanların aşı yaptırmamış insanlarla bir araya geldiklerinde çok daha dikkatli olmaları gerektiğinin altını çiziyor.
ABD, Seattle’daki Fred Hutchinson Araştırma Enstitüsü’nden Virolog Larry Corey aşıların çabuk acil kullanım onayı alması için virüsün yayılmasını engelleyip engellemedikleri konusunun ikinci planda kaldığını söylüyor.
AŞI OLSAM DA MASKE TAKMALI MIYIM?
Aşı olsanız da virüsü kapabilirsiniz. Bu virüsü başkalarına yayıp yaymayacağınız konusunda bilimsel olarak net bir veri yok. Aşı olduktan sonra da sosyal mesafeye dikkat etmeli, temizlik ve hijyen kurallarına uymayı aksatmamalısınız. Özellikle aşı olmamış insanların yanında daha temkinli olmalıyız. Emory Üniversitesi’nden doktor Carlos del Rio, “Hayatımızın sonuna kadar maske takacak değiliz fakat elimizde virüsün yayılmadığına ilişkin veriler olana kadar maske takmalıyız” ifadesini kullandı.
VİRÜS VÜCUTTA KENDİNİ YENİDEN ÜRETİR Mİ?
Araştırmacılar hali hazırda Pfizer ve Moderna’nın klinik deneylerine katılmış kişilerin Covid-19 geçirip geçirmediğine bakıyor. Eğer bu kişilerin virüsü yaydığı tespit edilirse Covid-19’un vücutta kendini yeniden üretip üretmediğine bakılacak.
8 Aralık’ta saygın akademik tıp dergisi The Lancet’da çıkan bir makaleye göre AstraZeneca aşısının az da olsa virüsün bulaşmasını da engellediği belirtildi.