Türk kökenli Belçikalıların eğitim ve öğretim sorunları bu topluluğun tüm sorunlarının en başta gelenidir. Bu gerçeği çeşitli araştırmalar ortaya koyduğu gibi, toplumsal ve kişisel yaşantılarda da en çok göze çarpan sorun budur. (Bk: Türk kökenli Belçikalıların eğitim ve öğretim sorunları, Yeni Haber, 21 Nisan 2011 ). ( Not : ´Eğitim, Öğrenim ve Öğretim´ deyimlerini; ´Education, Instruction, Formation, Enseignement´ deyimlerini kapsayan bir terim olarak kabul ediyoruz.)
Adı geçen sorunlu (problematik) durumu sırası ile çeşitli açılardan ele almak mümkündür: Temel unsurlar, Hedefler, Araçlar ve Sorumlu örgütler.
Temel unsurlar : Eğitim ve öğretimin temelini; eğitimde eşitlik olanaklarının sağlanması ve bunların desteklenmesi, başarı oranlarının yükseltilmesi, okul ve dershane başta alt yapının en iyi biçimde kurulması; laboratuvarlar, atölyeler ve bütün didaktik malzeme ile işletilmesi ; kaliteli öğretmen, eğitimci ve yöneticiler oluşturur. Eğitim ve öğretim bu temellere dayanır ve geliştirilir.
Diğer taraftan kişilerin eğitiminde ailenin rolü ve etkisi çok önemlidir. Türkçe´de ´aile terbiyesi´ deyimi ile ifade edilen yaklaşım aslında bir temel eğitimdir. Kişilerin tüm yaşantısında onlara bu ´terbiye´ önderlik ve eşlik eder. Dolayısı ile, aileler ile öğretim kurumları ve eğitim olanakları biri diğerinden ayrılmaz üç unsurdur.
Hedefler : Eğitim ve öğretimin ana hedefleri bir vizyona ve misyona dayanır. Konumuz açısından vizyon ´Türk kökenli Belçikalıların en iyi biçimde yetişmesi ve kendilerine, ailelerine ve topluma en iyi biçimde katkıda bulunmasının sağlanması´ olarak tanımlanabilir. Bu visyonun gerçekleşmesi için yürütülecek misyon ise ; eğitim ve öğretim sektörlerindeki stratejileri, politikaları ve önlemleri kapsar. Bu misyon, ´Mevcut ve geliştirilmesi gereken alt-yapıdan azami ölçüde yararlanılarak bütün gerekli önlemlerin alınması´ anlamına gelir. Önlemler hedeflere yöneliktir. Hedefleri, strateji ve politikalar tesbit eder.
Konumuz yönünden en önemli hedefler şunlardır : -Türk kökenli Belçikalıların eğitim ve öğretim çalışmalarına katılma oranlarını azami düzeye çıkarmak,-Öğrencilerin ve eğitilenlerin okul, kurs vs gibi faaliyetleri bırakıp ayrılmalarını önlemek veya azaltmak,-Zor veya engelli öğrencileri kazanmak ve doğru yola sokmak, -Belçika federal, bölgesel ve yersel öğretim ve eğitim sistemlerine tam uyum sağlamak, bunların sağladıkları hak ve olanaklardan tam anlamı ile yararlanmak, Eğitim ve öğretim sonuçlarını ve birikimini refahın artmasına, iş hayatına, pratik hayata, yurtdaşlık (Belçika) bilincine ve uygarlık anlayışına taşımak ve bunlar arasında denge kurmak.
Araçlar : Eğitim – öğretim araçları hem klasik , hem de ad hoc metodları ve yöntemleri içerir. Ana okulundan, üniversiteye kadar tüm okullar, enstitüler ve diğer kurumların yanı sıra, teknik kurslar, devamlı öğrenim ve diğer mekanizmalar bu araçlar bünyesinde yer alır.
Araçlar çerçevesinde dil bilgisi ( yani Fransızça, Flamanca ve Türkçe ) en önemli yeri tutmaktadır. Dil bilgisi –Dil eğitim ve öğrenimi – okul çerçevesini aşan, aile ile de ilgili bir husustur. Okumak, dil öğrenmenin ve her bir dili doğru konuşup yazmanın temel elemanıdır. Stilize edilmiş, zengin bir kelime hazinesine dayanan dil yazma ve konuşma yeteneği ancak devamlı ve sistemli okuma sayesinde gelişir. Dil bilgisi çeşitli eğitim ve öğretim dallarının temel aracıdır ve bu araç bu dalları hedeflerine eriştirir. Görüldüğü gibi, dil bilgisi aslında aynı zamanda bir hedef ve bir araçtır.
Bu gün artık teknolojik imkanlar, istihdama dönük eğitim ve öğretime geniş olanaklar tanımakta ve onlara hız vermektedir. Bu nedenle yeni teknolojik araçlardan ve kullanımlardan azami ölçüde yararlanmak gerekir.
Bunlara ek olarak, dernekler, okul-aile ilişkileri ve birlikleri, sendikalar, burs olanakları ve staj mekanizmaları da önemli eğitim ve öğretim araçlarını içerir.
Sorumlu örgütler : Konumuzla ilgili olan en önemli sorumlulukları taşıyan örgütleri şöyle özetleyebiliriz : T.C. Büyükelçiliği Eğitim Ataşeliği – Müşavirliği, Belçika kamu kuruluşları, Özel sektör örgütleri, İşçi ve İşveren kuruluşları, İstihdam örgütleri, Dernekler, Sendikalar, vs vs. Bu örgütler yukarıda ele alınan araçları belirli hedeflere başarı ile yöneltip uygulama sorumluluğunu taşımaktadır.
Sonuç : Görüldüğü gibi Belçikalı Türklerin eğitim ve öğretim sorunları çok yönlü bir niteliktedir ve bu nitelik, araçlar ile örgütler arasında koordinasyon ve kooperasyonu gerekli kılar. Bu gerçek, planlı bir yaklaşımı da beraberinde getirir. Dolayısı ile, ´Eğitim ve Öğretim Planlaması´ başlığı altında çizilip yürütülebilecek çalışmaların bir an önce başlatılıp uygulanması yararlı olacaktır. Sorumlu örgütler, bu çalışmaları planlama metodlarına göre ve koordinasyon içinde ele alıp gerekli sinerjiyi de sağlayabilirler.
Dr. Tunay Akoğlu