Avrupa’da geçtiğimiz yıl konuşulmaya başlanan bu yıl etkileri iyiden iyiye gün yüzüne çıkan kriz gelir dağılımını değiştiriyor. Nitekim krizin ayak seslerinin duyulduğu 2010 yılında 2008 yılına göre, Lüksemburg, Hollanda ve Finlandiya gibi yüksek (satın alma gücü paritesine göre) Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYH) endeks değerine sahip ülkelerin endeks değerleri gerileme gösterdi.
TÜİK’in son açıkladığı Satınalma Gücü Paritesi 2008, 2009 ve 2010 yılı Avrupa Karşılaştırmalı sonuçlarına göre, AB’ye üye 27 ülkenin ortalamasının 100 kabul edildiği endekslere bakıldığında, 2010 yılındaki 271 endeks oranıyla Lüksemburg, kişi başına en yüksek gelire sahip ülke konumunda bulunuyor. Buna karşın, 2008-2010 arası dönem karşılaştırıldığında Lüksemburg’un endeks değerinin 8 puan gerilediği görülüyor.
Avro Bölgesi’ndeki 17 ülkenin endeks değeri bu dönemde 109’dan 108’e düşerken, krizin başlangıcından itibaren adı en çok geçen ülkelerden olan İrlanda’nın endeks değeri de iki yıllık süreçte 5 puan eriyerek, 128 olarak belirlendi.
Yine adı borç kriziyle anılan ülkelerden İtalya’nın endeks değerinde 104’ten 101’e, İspanya’nın 104’ten 100’e Yunanistan’ın 92’den 90’a düştü.
İki yıllık dönemde kişi başına düşen gelir endeksi en fazla düşen Avrupa ülkesi İzlanda oldu. İzlanda’nın endeks değeri 2008-2010 arası dönemde 13 puan düşerek 111 oldu. İzlanda’yı 11 puanlık gerilemeyle Norveç izlerken, bu ülkenin 2010 yılı itibariyle endeks değeri 181 olarak belirlendi.
-Yükselen ülkeler-
İki yıllık süreç içerisinde kişi başına düşen gelirini en çok artıran ülke Polonya oldu. Polonya’nın endeks değeri bu dönemde 7 puan artarak, 56’dan 63’e yükseldi.
Bu dönemde Danimarka, Avusturya ve Belçika’nın yanı sıra AB’nin lokomotif ülkeleri Almanya ve Fransa’nın endeks değeri de arttı.
-AB’den uzak, refaha yakın-
Öte yandan son veriler, AB dışında olan ülkelerden İsviçre, Türkiye, Makedonya, Bosna-Hersek ve Arnavutluk’un endeks değerlerinde artış olduğunu ortaya koyuyor. Bu dönemde İsviçre’nin endeks değeri 4 puan artarken, Türkiye, Makedonya ve Arnavutluk’un endeks değerinde 2 puanlık artış oldu.
TÜİK verilerine göre, GSYH’ye ilişkin kişi başına hacim endeksleri 2008, 2009 ve 2010 itibariyle (AB 27=100) alınarak şöyle hesaplandı:
Ülkeler Gayri Safi Yurtiçi Hasıla
2008 2009 2010
————— —— —— ——
Lüksemburg 279 266 271
Hollanda 134 132 133
İrlanda 133 128 128
İsveç 124 119 123
Finlandiya 119 115 115
Euro Bölgesi 17* 109 109 108
İtalya 104 104 101
İspanya 104 103 100
Yunanistan 92 94 90
Slovenya 91 87 85
Çek Cumhuriyeti 81 82 80
Estonya 69 64 64
Litvanya 61 55 57
Letonya 56 51 51
Romanya 47 47 46
ARTANLAR
Danimarka 125 123 127
Avusturya 124 125 126
Belçika 116 118 119
Almanya 116 116 118
Fransa 107 108 108
Malta 79 82 83
Portekiz 78 80 80
Slovakya 73 73 74
Macaristan 64 65 65
Polonya 56 61 63
AYNI KALANLAR
İngiltere 112 111 112
Güney Kıbrıs Rum Y. 99 100 99
Bulgaristan 44 44 44
AB DIŞI
——–
AZALAN
Norveç 192 176 181
Hırvatistan 64 64 61
Karadağ 43 41 41
Sırbistan 36 36 35
İzlanda 124 118 111
ARTAN
İsviçre 143 144 147
Türkiye 47 46 49
Makedonya 34 36 36
Bosna-Hersek 30 31 31
Arnavutluk 26 28 28