ABD’de seçmenler, 435 üyeli Temsilciler Meclisi’nin tamamı, Senato’nun 33 üyesi ve 38 eyaletin valisi ile eyalet meclisleri üyelerini belirlemek için gelecek hafta sandık başına gidecek

ABD’de seçmenler, 435 üyeli Temsilciler Meclisinin tamamı, toplam 100 kişilik Senatonun 33 üyesi ve 38 eyaletin valisi ile eyalet meclisleri üyelerini belirlemek için 4 Kasım’da sandık başına gidecek.

Cumhuriyetçiler, Kongrenin Temsilciler Meclisi kanadında çoğunluğu elinde bulunduruyor ancak ülkedeki genel beklenti Cumhuriyetçilerin Senato’daki üstünlüğü de Demokratlardan alacağı yönünde.

Senato üyeliği için özellikle bazı eyaletlerde kıran kırana bir yarış görüleceği havası hakimken, Demokratların Kongrenin her iki kanadında da azınlık konumunda kalacağı kuvvetli bir ihtimal olarak görülüyor.

Senato’da son 8 yıldır sayı üstünlüğünü elinde bulunduran Demokratlar, ara seçime 55’e 45 sandalye üstünlüğüyle giriyor. Cumhuriyetçilerin üstünlüğü ele alması için en az 6 sandalye kazanması gerekiyor.

Demokratlar için Alaska, Arkansas, Colorado, Iowa, Louisiana, Michigan, New Hampshire, North Carolina ve West Virginia’dan oluşan 9 eyaletteki seçimlerin risk oluşturduğu belirtiliyor. Kamuoyu yoklamalarında daha önce Demokratların elinde bulunan Montana ve South Dakota’nın ise bu seçimlerde Kongreye Cumhuriyetçi adayları göndereceği anketlere yansıyor.

Cumhuriyetçiler için ise riskli iki eyaletin Senato Azınlık Lideri Mitch McConnell’ın seçim bölgesi Kentucky ile Senatör Pat Roberts’in bölgesi Kansas eyaleti olduğu belirtiliyor.

Demokratların, Delaware, Hawaii, Illinois, Massachusetts, Minnesota, New Jersey, New Mexico, Oregon, Rhode Island, Virginia’ da seçimleri kazanmasına kesin gözüyle bakılırken, Cumhuriyetçilerin ise Alabama, Idaho, Maine, Mississippi, Montana, Nebreska, Oklahama, South Carolina, South Dakota, Tennesse, Teksas ve Wyoming’de ipi göğüslemesi bekleniyor.

İki taraf arasında kıyasıya yarış

Medyaya mülakatlar veren her iki parti üyeleri ise seçimi kendi partilerinin kazanacağını söylüyor. NBC televizyonunda hafta sonu programa katılan Cumhuriyetçi Senatör Rob Portman, “seçmenlerin çoğunluğunun kendi taraflarında olduğunu” kaydetti. Portman, “Tüm kamuoyu yoklamaları, Cumhuriyetçiler için iyi bir yıl olacağını gösteriyor” ifadesini kullandı.

Demokrat Senatör Chuck Schumer ise partisinin iyi bir pozisyonda olduğunu savundu. Seçmenlerin birinci önceliğinin ekonomik göstergeler olacağına vurgu yapan Schumer, “Amerikalılar için en büyük sorun iştir” değerlendirmesinde bulundu.

Demokrat Obama’nın başkanlık görevini devralmasının ardından, bugüne kadar toplam 4,5 milyon özel sektör istihdamı sağladığı biliniyor. İstihdamda özellikle son bir yılda görülen 2 milyonun üzerindeki artış da Demokratların seçimlerde en büyük kozlarından birini oluşturuyor.

Obama, muhalif bir Kongre ile uğraşmak zorunda kalabilir

Önceki seçimlerde bölünmüş bir Kongre’nin bulunması, Başkan Obama’nın Kongre’den geçirmek istediği bazı yasaları kabul ettirmesinde zorlukla karşılaşmasına neden oluyordu. Bu noktadaki en büyük örneklerden biri, Obama’nın ısrarcı olduğu Göçmenlik Reformunu, Temsilciler Meclisi’nde bir türlü onaylatamaması olarak dikkati çekiyor.

Cumhuriyetçilerin Temsilciler Meclisi’ndeki sandalye üstünlüğü, onlara bazı yasaları Demokratların desteği olmadan da basit çoğunlukla onaylatma ve kendi gündemlerini hızlıca hayata geçirmede avantaj sağlıyordu. Ancak Cumhuriyetçilerin, bu seçimlerde Senatoda da çoğunluğu ele almaları, ellerini daha da güçlendirebilir ve yasaların bloke edilmeden hayata geçirilmesini kolaylaştırabilir. Zira Temsilciler Meclisi ve Senatodaki dağılım, ya tıkanıklığa neden oluyordu ya da bazı durumlarda iki partiyi Temsilciler Meclisi ve Senatoda birlikte çalışmaya zorluyordu.

Senato’daki sandalye dağılımının 50-50 olması durumunda ise ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden devreye girecek. Senato’da üstünlüğün hangi partide olacağında Biden belirleyici olacak.

Senatoda Cumhuriyetçilerin üstünlüğü elde etmesi, Obama’yı Beyaz Saray’da tek başına bırakarak, Beyaz Saray-Kongre karşıtlığını artırabilir. Böyle bir durumda muhalif bir Kongre ile uğraşmak zorunda kalabilecek olan Obama, savunduğu politikaların onaylanmasında sıkıntı yaşayabilir.

Temsilciler Meclisi ve Senato üyelerinin seçimleri farklı

Temsilciler Meclisi ve Senato, neredeyse eşit yetkilere sahip olmakla beraber üyelerin seçilme yöntemi biraz farklı.

ABD Dışişleri Bakanlığının sitesinde yer alan bilgiye göre, Amerikan devletinin kurucuları, küçük yasama bölgelerinden çok sayıda üyenin bulunması ve iki yılda bir seçim yapılması için Meclisi oldukça büyük şekilde tasarladı.

Temsilciler Meclisindeki her sandalye bir bölgeyi temsil ediyor ve her üye çoğunluk kuralı çerçevesinde kendi bölgesinden tek temsilci olarak seçiliyor. Mecliste sandalyeler eyaletlerin nüfuslarına göre dağıtılıyor ancak 50 eyalet için mutlaka en az bir sandalye bulunuyor.

Alaska’nın nüfusu çok az olduğu için Mecliste yalnızca bir sandalyeye sahipken, California’nın nüfusu en kalabalık eyaletlerden biri olarak 53 sandalyesi bulunuyor. Her 10 yılda bir yapılan nüfus sayımlarından sonra, eyaletlerin nüfus sayımlarındaki değişikliklere göre bir eyaletin sandalye sayısı yeniden belirleniyor.

Üyelerin daha fazla seçmeni yani bütün eyaleti temsil etmek ve nüfusa bakılmaksızın her eyaletin eşit şekilde temsil edilmesini sağlamak üzere kurulan Senatoda ise küçük eyaletler de büyükleri kadar etkili, çünkü onlar da iki senatörle temsil ediliyor.

Senatörler doğrudan eyaletlerindeki seçmenler tarafından seçiliyor. Her eyaletin farklı zamanlarda altı yıl için seçilen iki senatörü bulunuyor. Senatonun üçte biri her iki yılda bir yeniden seçiliyor. Bir eyaletten en çok oyu alan aday senatör seçiliyor.

ABD’de ana seçim öncesinde dört yılda bir olmak üzere ara seçim yapılıyor. Seçimler genellikle kasım ayında düzenleniyor.

Temsilciler Meclisi ve Senato’da oluşan çoğunluğa bağlı olarak genel seçimler hakkında fikir sahibi olmanın mümkün olduğu, ara seçimlerin genellikle görevdeki başkana güvenoyu niteliğinde değerlendirilebildiği ifade ediliyor. ABD’de 4 Kasım 2014’te yapılacak ara seçimlerin, başkanlık seçimlerine referans teşkil edebileceği yorumları yapılıyor.

ABD’de genel seçimlerin, Kasım 2016’da düzenlenmesi planlanıyor. Seçimle birlikte ABD’de Başkan ve Başkan Yardımcısı dört yıl süreyle yeniden seçilecek.