Türkiye’nin enerji borsası Enerji Piyasaları İşletme AŞ’nin (EPİAŞ) blokzincir teknolojisini kullanarak geliştirdiği Yenilenebilir Enerji Kaynak Garanti (YEK-G) Sistemi ile yenilenebilir enerji herkes için ulaşılabilir hale geliyor.
Büyük ölçekli kuruluşlardan bireysel tüketicilere kadar isteyen herkesin yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilen enerjiyi tercih edebileceği ve bunu kanıtlayabileceği YEK-G Sistemi ile bu sistemin işletileceği Organize YEK-G Piyasası’nın açılış töreni ise 21 Haziran’da yapılacak.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan Yardımcısı ve EPİAŞ Yönetim Kurulu Başkanı Abdullah Tancan, özellikle son yıllarda ülkelerin çevreye ve gelecek kuşaklara karşı sorumluluklarının ve duyarlılıklarının arttığını ve bu doğrultuda politikalar geliştirdiklerini belirterek, “Bu doğrultuda, ülkeler karbon salımını azaltmak ve sıfırlamak amacıyla ‘yeşil enerji’ diye tanımladığımız yenilenebilir enerji kullanımını teşvik etmekte ve bu enerji kaynaklarına yatırımları desteklemekteler.” dedi.
Tancan, Türkiye’nin de bu konularda attığı adımlara dikkati çekerek, “Bugün ülkemizin yaklaşık 98 bin megavatlık kurulu gücünün yüzde 53’ü yenilenebilir kaynaklardan oluşmaktadır. Ülkemizin 2020 yılı elektrik üretiminin yüzde 43’ü de yenilebilir kaynaklardan sağlanmıştır. Yenilenebilir elektrik kurulu gücü olarak Avrupa’da 5’inci, dünyada da 12’inci sıradayız.” ifadelerini kullandı.
Yenilenebilir enerji kaynaklarının üretim ve tüketiminin belgelenmesinin de önemine değinen Tancan, “Bildiğiniz üzere EPİAŞ da bu konu ile ilgili sektörümüzde yeni bir algı ve farkındalık oluşturacak YEK-G Sistemi ve Piyasası’nı 1 Haziran itibarıyla devreye aldı. YEK-G Sistemi ve Organize YEK-G Piyasası ile birlikte üretilen ve tüketilen elektriğin kullanımının yaygınlaştırılması, sektörümüze yeni bir kaynak oluşturulması, çevreye karşı duyarlılığın artması ve gelecek nesillere karşı sorumluluğumuzun olduğunun hatırlanması hedeflerimiz arasında.” diye konuştu.
Tancan, YEK-G Sistemi ile elektrik üretim ve tüketiminde yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımının bütün aşamalarda belgelenmesinin yanı sıra yenilenebilir enerji kullanma bilincinin artırılması ve desteklenmesi, tüketicinin satın aldığı enerjinin kaynağında tercih hakkının olması ve bilgilendirilmesi, firmaların sürdürülebilirlik raporlarında elektrik enerjisi tüketimlerini yenilenebilir kaynaklardan sağladıklarının belgelenmesinin sağlanacağını ifade etti.
Tüketici firmaların enerji tüketimlerini söz konusu sistem aracılığıyla sertifikalandırarak, bir anlamda, “çevreye karşı duyarlılıklarını” belgelemiş olacağını ve prestij kazanacağını kaydeden Tancan, “Katılımın gönüllülük esasına dayandığı YEK-G Sistemi ve Piyasası’nda yıl sonuna kadar piyasa katılımcılarımızdan piyasa katılım ücreti alınmayacak. Özetlemek gerekirse yeşil piyasa yani YEK-G Sistemi ve Piyasası daha yaşanılabilir bir dünya ve gelecek için ülkemizin attığı önemli adımlardan bir tanesi olmuş durumda.” dedi.
Avrupa Yeşil Mutabakatı ve Sınırda Karbon Düzenlemesi kapsamında YEK-G
Tancan, Avrupa Yeşil Mutabakatı ve Sınırda Karbon Düzenlemesi kapsamında yenilenebilir enerjinin önemi ve gerekliliğinin bir kere daha anlaşıldığını ifade ederek, “Bundan sonra özellikle Avrupa’da üreticiler, üretimde kullandıkları enerjinin yenilenebilir kaynaklardan üretildiğini belgeleyemezse ek bir maliyetle alım-satımını gerçekleştirebilecek. Sera gazı kapsamı protokolü kapsam-2 çerçevesinde yeşil sertifika kullanarak tesisler elektrik tüketiminden kaynaklanan salınımlarını sıfırlayabilirler. Bu konuda adres, ülkemizin yerli ve yenilenebilir sertifikası olan YEK-G’dir.” değerlendirmesinde bulundu.
Söz konusu uygulamaların Türkiye’ye etkisinin araştırılması ve bu konuda izlenilecek yol üzerinde kamu, özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarının uyum içerisinde çalışmalar yürüttüğüne dikkati çeken Tancan, şöyle devam etti:
“EPİAŞ da Çevre ve Şehircilik Bakanlığımızın başını çektiği bir çalışma grubunda Karbon Piyasalarına Hazırlık Ortaklığı Türkiye Programı kapsamında çalışmalar yürütmektedir. Bu konuda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bünyesinde firmaların ve sektörlerin karbon salımları kayıt altına alınmakta, izlenmekte, raporlanmakta ve doğrulanmaktadır. Bundan sonraki aşama ise piyasanın kurulması ve mekanizmanın işletilmesi olacak. Bu anlamda da EPİAŞ olarak tüm bu gelişmelere hazırlıklı olarak süreci yakından takip etmekteyiz. Bize bir görev verilmesi halinde piyasa işletim bilgi, tecrübemiz ve YEK-G’den gelen sertifikalı piyasa deneyimimizle başaracağımıza inanıyoruz.”
Tancan, EPİAŞ bünyesinde oluşturulan Çevresel Piyasalar birimi ile Avrupa Enerji Borsaları Birliğindeki çevresel piyasalar çalışma grubunda iki senedir başkanlık yürüterek önemli bir tecrübe kazandıklarını vurgulayarak, “EPİAŞ Genel Müdürlük binamızı Karbon-Nötr yapmak için gerekli çalışmaların yapıldığı ve belgemizin doğrulandığını da ayrıca belirtmek isterim.” diye konuştu.