Çin, yuanın günlük işlem bandını genişleterek yuanı daha serbest bir para birimi yapacak önemli bir adım attı.

Bu adım ülkede görülen son ekonomik yavaşlama sinyallerine rağmen yönetimin ekonomik büyümenin döviz piyasasında reformları devam ettirecek güçte olduğuna olan inancını da yansıtıyor.

Çin Merkez Bankası, yuanın ABD doları karşısındaki günlük işlem aralığını belirliyor. Çin şu ana kadar yatırımcıların günlük işlem bandının üstüne ya da altına en fazla yüzde 1 oranında hareket etmesine izin veriyordu. Bugünkü açıklamasında banka yatırımcıların artık işlem bandının alt ve üst sınırını yüzde 2 oranında aşabileceğini duyurdu.

Kur uzmanları bu adımın hükümet yetkililerinin döviz piyasalarına müdahalesini azaltabileceğini ayrıca merkez bankasına para politikasında daha fazla esneklik kazandırabileceğini belirtiyor.

Pazartesi gününden itibaren uygulamaya geçecek olan bu adım yine de Pekin’in kur üzerindeki yönetimine son vermiyor. Çin Merkez Bankası kurun işlem görebileceği aralığı genişletmiş olsa da yuan için günlük referansı kuru belirlemeye devam edecek.

Bununla birlikte son değişim piyasanın belirlediği kur oranı sisteminin kurulmasına yönelik ciddi bir adım olarak değerlendiriliyor. Bu sistemde yuan da diğer önde gelen para birimleri gibi serbest şekilde hareket edebilecek.

Döviz piyasalarındaki reform adımları Çin’in gıcırdayan finansal sektöründeki sorunları çözme, ülkenin uluslararası para sistemi içerisindeki rolünü güçlendirme ve günün birinde global para birimi olmak için ABD dolarına rakip olma planının bir parçası.

Daha serbest bir yuan Çin’in kur politikalarına yönelik gelen dış kaynaklı şikayetleri de bertaraf etmeye yardımcı olacak. ABD ve diğer gelişmiş ülkeler Pekin’e yıllardır yuan üzerindeki kontrolünü gevşetmesi ve daha hızlı bir şekilde değer kazanmasına izin vermesi için baskı yapıyor. Böylece hala kırılgan ekonomilere sahip olan ABD ve Avrupa gibi Batı ülkelerinde tüketiciler alımlarını azaltırken Çin’de tüketici talebinin artırılması amaçlanıyor.

Ancak Çin şu ana kadar para biriminin tam olarak serbest dalgalanmasına izin vermesi yönünde gelen çağrılara direnerek bunun yerine daha kademeli bir yaklaşım benimsedi. Ülke zorlayıcı önlemlerin basit sermaye piyasasını istikrarsızlaştırmasından veya ülkenin güçlü ihracat piyasasına zarar vermesinden endişe duyuyor. Güçlü bir yuan Çin ürünlerini yurtdışında pahalı hale getirecek ve Çinli tüketicilerin ithalat yapmasını kolaylaştıracak.

Yuanın işlem bandının genişletilmesi Çin’in devasa ekonomik makinesinin işleyişinde yavaşlamaya denk geldi. Bu yavaşlama ülke liderlerinin yapısal ekonomik değişime devam mı edeceği yoksa zor durumdaki şirketlere yardım için geri adım mı atacağı yönünde soru işaretleri doğurmuştu.

HSBC Holdings Asya kur araştırmaları sorumlusu Paul Mackel konuyla ilgili yorumunda, “Ülke yönetimi, ekonominin bir ayarlamayı kaldıracak ve diğer muhtemel reformların devam etmesine imkan verecek yeterlilikte güçlü olduğuna inanıyor olmalı” dedi.

Yuan işlem aralığı en son Nisan 2012’de yüzde 0,5’ten yüzde 1’e genişletilmişti.

İşlem bandının genişletilmesi yuanın değer almasında piyasanın etkisini de artırmış oluyor. Örneğin, önde gelen Çinli ekonomist Yu Yongding işlem bandında yapılacak yüzde 7,5’lik bir genişlemenin kurun belirlenmesinde piyasanın tam olarak etkili duruma gelmesini sağlayacağını savunuyor.

Çinli yetkililer ise bandın genişletilmesi için piyasa şartların oluştuğunu belirtiyor. Yabancı yatırımcıların gelişmiş Batılı ülkelerde yaşanan faiz düşüşü nedeniyle Çin gibi gelişen ülkelerin varlıklarının sunduğu yüksek faizlere iştah kabarttığı geçen yılın çoğunluğunda yuan işlem aralığının üst sınırına yakın işlem gördü.

ChinaScope araştırma sorumlusu Kevin Hu konuyla ilgili yorumunda, “İşlem aralığının genişletilmesi Çin Merkez Bankası’nın kur oranını yönetme kabiliyetine oldukça güvendiğini gösteriyor. Dalgalanma aralığının genişletilmesi renminbi kur oranını dengeleyecek değer artışını hızlandıracaktır” dedi.

Ayrıca yuan üzerindeki kontrolünü gevşetmesi Çin Merkez Bankası’nın kura müdahale ihtiyacını azaltarak yerel ekonomik politikalara daha fazla odaklanmasına da yardımcı olacak.

Yuanın dalgalanma aralığının genişletilmesi bu para biriminin geçmişte olduğundan daha az aralığın üst ve alt sınırına gelmesine neden olacak ve böylece Merkez Bankası döviz piyasalarına daha az müdahaleye ihtiyaç duyacak.

Genişlemiş olan işlem aralığı döviz piyasasına müdahale için piyasaya sunulan yuan seviyesini azaltacak ve bu da yerel para politikasını belirmesinde Merkez Bankası’na daha geniş bir alan sağlayacak.

Merrill Lynch Bankası kur uzamanı Christy Tan yaptığı yorumda, “Merkez Bankası yine de müdahaleye devam edecek ancak daha geniş bir işlem aralığı bankanın geçmişte olduğundan daha az müdahaleye ihtiyaç duyacağı anlamına geliyor.” dedi.