İngiltere bugün sandık başında… Yaklaşık 50 milyon seçmenin bulunduğu Birleşik Krallık’ta halk, ülkeyi gelecek beş yıl hangi parti ya da partilerin yöneteceğine karar verecek. Sandıklar TSİ 00.00’da kapanıyor.
İngiltere, İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda’yı bünyesinde barındıran Birleşik Krallık’ta, 650 seçim bölgesi bulunuyor.
Ülkede Türkiye’dekinin aksine seçim barajı yok ve dar bölge sistemi uygulanıyor.
Her bölgeyi temsilen bir milletvekili Avam Kamarası’na giriyor. Bu sistem fazla sayıda partinin Parlamento’ya milletvekili göndermesini engelliyor.
İSKOÇLAR İNGİLTERE’Yİ SARSABİLECEK Mİ?
İşçi Partisi lideri Ed Miliband, oy kullanmaya eşi Justine’le birlikte gitti.
Seçmenler kendilerine en yakın seçim merkezinde oy kullanmaya başladı. Sandıklar yerel saatle 22.00’a (TSİ 00.00) kadar açık…
Sandıkların kapanmasından hemen sonra BBC, Sky News ve ITV’nin yaptırdığı sandık çıkış anketleri yayınlanacak.
Oy sayım işleminin ise İngiltere’nin yüzde 80’inde yerel seçim de yapıldığı için yavaş sürmesi öngörülüyor.
Posta yoluyla da oy kullanılan Birleşik Krallık’ta seçmenlerin yaklaşık yüzde 20’si bugünden önce oyunu postayla verdi. Seçimlerde bu yıl ilk defa internet üzerinden de oy kullandı.
Birleşik Krallık Bağımsızlık Partisi (UKIP) Başkanı Nigel Farage, oyunu İngiltere’nin güneydoğusundaki Ramsgate’de kullandı.
SEÇİMLERDE KİMLER YARIŞACAK
Seçimde bağımsız adaylar yarışabiliyor, fakat adayların çoğu bir siyasi partiye mensup. Seçimde yarışacak partiler şunlar:
— Muhafazakâr Parti
— İşçi Partisi
— Liberal Demokrat Parti
— Birleşik Krallık Bağımsızlık Partisi
— Yeşil Parti
— İskoç Ulusal Partisi
— Galler Ulusal Partisi (Sadece Galler’de)
— Demokratik Birlik Partisi (Sadece Kuzey İrlanda’da)
— Sinn Fein (Sadece Kuzey İrlanda’da)
İlk beş partinin Britanya’nın çoğu bölgesinde adayı bulunurken, son dört parti sadece Kuzey İrlanda, Galler ve İskoçya’dan adaya sahip.
İngiltere Başbakanı David Cameron, oy kullanmaya eşi Samantha ile birlikte gitti. Çift sandığa giderken, oy kullanacakları binanın dışında protesto gösterisi düzenlendi.
BAŞBAKAN NASIL SEÇİLİYOR
İngiltere’de Başbakan direkt olarak seçilmiyor. Milletvekillerinin çoğunun güven oyunu olan partinin başkanı Başbakan koltuğuna oturuyor.
İŞTE PARTİ LİDERLERİ
Şimdiki Başbakan David Cameron, Muhafazakâr Parti’nin lideri. Başbakan Yardımcısı Nick Clegg, Liberal Demokralar’ın başında. Ed Miliband, İşçi Partisi’nin başkanı. Nicola Sturgeon İskoç Ulusal Partisi, Nigel Farage ise Britanya Bağımsızlık Partisi’nin lideri.
2010’daki seçim sonuçları ve yarınki tahmini sonuçlar
SEÇİMİN MUHTEMEL GALİBİ
Son kamuoyu araştırmalarına göre; İngiltere’yi gelecek beş yıl koalisyon hükümetinin yönetmesi bekleniyor. Hiçbir parti 650 sandalyeli parlamentoda çoğunluğu sağlayamayacak gibi görünüyor. Anketler, Başbakan David Cameron’un lideri olduğu Muhafazakâr Parti’nin %34, Ed Miliband liderliğindeki İşçi Partisi’nin %33, Nigel Farage’ın liderliğindeki Birleşik Krallık Bağımsızlık Partisi’nin (UKIP) %14 ve iktidar ortağı Nick Clegg’in başında olduğu Liberal Demokratların da oy oranının %8 oranında olabileceğine işaret ediyor.
Liberal Demokratlar’ın lideri Nick Clegg, eşi Miriam Gonzalez Durantez ile Sheffield kentinde oy kullandı.
KOALİSYON OLURSA NE YAPILACAK
En büyük parti ya da en çok milletvekilinin güven oyunu alan parti liderine Kraliçe tarafından hükümeti kurma yetkisi verilecek. Bu kapsamda partiler, hükümeti kurmak için ortak bir zeminde buluşup Avam Kamarası’nda çoğunluğa hâkim olmak zorunda. Bu süreçte görevdeki başbakan (Cameron) hükümete başkanlık etmeyi sürdürecek.
HÜKÜMET KURMAK İÇİN NE KADAR ZAMAN VAR
2010 yılında beş gün sürmüştü. Başbakan, Avam Kamarası’nın toplanacağı 18 Mayıs’a kadar bir anlaşma için mesafe kat etmeli. Kraliçe’nin yeni hükümetin planını okuyacağı 27 Mayıs’a kadar da koalisyonu oluşturmak zorunda.
HÜKÜMET KURULAMAZSA NE OLUR
Kraliçe, hükümeti kurma yetkisini diğer partinin liderine verebilir ya da erken seçim yönünde karar alabilir.
PARTİLER NELER VAAT EDİYOR?
Partilerin hemen hemen hepsi gündemlerini ekonomi, sağlık, eğitim, dış politika ve savunma çerçevesinde şekillendirdi. Seçim öncesi tartışılan konuların başında ekonomi geliyor. Partilerin önceliği bütçe açığını kapatmak, borcu sıfırlamak ve işsizlik oranını düşürmek.
Diğer taraftan Başbakan Cameron’un hâlâ başbakan olması halinde 2017 yılında İngiltere’nin Avrupa Birliği üyeliğinden çıkıp çıkmaması ile ilgili bir referandum sözü var. Ülkeye giren göçmen sayısına sınır getiren ve göçmenlik yasalarını sıkılaştıran Muhafazakar Parti’nin önümüzdeki beş yıllık dönemde de benzer bir göçmenlik politikası izlemesi bekleniyor. Ulusal sağlık sistemindeki kesintilerle eleştirilen Muhafazakar Parti, bu defa sağlık sistemine her yıl ekstra 8 milyar Sterlin ödenek vermeyi vaadediyor.
İskoçya Ulusal Partisi lideri Nicola Sturgeon, oyunu Glasgow’da kullandı.
İşçi Partisi’nin politikaları arasında ise göçmenlerin ilk iki yıl devlet yardımı almamaları, üniversite harçlarının yılda 9 bin sterlinden 6 bin sterline indirilmesi, bütçe açığınının kapatılması ve ulusal sağlık sisteminde kesinti uygulanmaması gibi konular var. Partilerin içinde en iddialı vaadler aşırı sağcı Birleşik Krallık Bağımsızlık Partisi (UKIP)’ne ait. UKIP, İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden ayrılması için erken bir referandum yapılması, ülkeye giren göçmen sayısının net bir sayıya düşürülmesi ve Avustralya’dakine benzer puanlı sistemininin getirilmesini istiyor.
DÖRT TÜRK KÖKENLİ ADAY YARIŞIYOR
Bu seçimlerde, Türkiye ve Kıbrıs kökenli dört milletvekili adayı yarışıyor. Londra’nın Edmonton bölgesinden Kıbrıslı Türk Gönül, Daniels Muhafazakar Parti’nden; Birmingham şehri Ladywood bölgesinden Isabel Sigmac, Muhafazakâr Parti’nden; Londra’nın Tottenham bölgesinden Türkiye kökenli Turhan Özen, Liberal Demokratlar’dan ve Londra’nın Old Bexley ve Sidcup bölgesinden Kıbrıslı Türk İbrahim Mehmet İşçi, Partisi’nden milletvekili adayı. Türklerin yoğun olarak yaşadığı bölgelerden aday gösterilen adayların, aday gösterildikleri bölgelerden ötürü kazanma şansları pek fazla görünmüyor. Etnik grupların ve göçmenlerin yoğunluk gösterdiği Londra’nın kuzeyindeki Edmonton ve Tottenham bölgelerinde İşçi Partisi ağırlık kazanıyor.