İsrail’in UNRWA’nın faaliyetlerine son verme kararına dünyadan tepkiler

Birçok ülke ve kuruluş İsrail Meclisinin, Birleşmiş Milletler (BM) Yakın Doğu’daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansının (UNRWA) faaliyetlerine son verilmesini öngören yasayı kabul etmesine tepki gösterdi.

Pakistan, İsrail Meclisinin (Knesset), Birleşmiş Milletler (BM) Yakın Doğu’daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansının (UNRWA) işgal altındaki Filistin topraklarındaki faaliyetlerine son verilmesini öngören tasarıyı onaylamasını kınadı.

Pakistan Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, “Pakistan, İsrail’in UNRWA’nın faaliyetlerini durdurmaya yönelik son girişimini kesin bir dille kınamaktadır.” ifadesi kullanıldı.

Açıklamada, bu adımla İsrail’in uluslararası hukuku ve BM Şartı’nı bir kez daha ihlal ettiği belirtilerek UNRWA’nın hayati görevlerine engel olmanın, İsrail’in Filistin halkını insani yardımdan yoksun bırakmaya yönelik sistematik kampanyasının tezahürü olduğu ifade edildi.

Başta Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi olmak üzere, uluslararası toplumun İsrail’i, eylemlerinden dolayı sorumlu tutması gerektiği vurgulanan açıklamada, UNRWA’nın faaliyetlerinin engellenmemesinin önüne geçilmesi gerektiği kaydedildi.

“Uluslararası toplum ayrıca İsrail’in Gazze’deki Filistinlilere karşı yürüttüğü soykırım kampanyasına son vermek üzere harekete geçmelidir.” ifadesi kullanılan açıklamada, bağımsız bir Filistin Devleti kurulmadan bölgede sürdürülebilir barışın mümkün olmayacağına işaret edildi.

İsrail Meclisi, UNRWA’nın işgal altındaki Filistin topraklarındaki faaliyetlerine son verilmesini öngören yasa tasarısını dün kabul etmişti.

Fransa, İsrail’in UNRWA’nın faaliyetlerine son verme kararını kınadı
Fransa, İsrail Meclisinin (Knesset), Birleşmiş Milletler (BM) Yakın Doğu’daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansının (UNRWA) işgal altındaki Filistin topraklarındaki faaliyetlerine son verilmesini öngören tasarıyı onaylamasını kınadı.

Fransa Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, İsrail Meclisinin, UNRWA’nın Filistinli mültecilere yönelik faaliyetlerini yasaklamayı hedefleyen yasa tasarısını kabul etmesinin esefle kınandığı belirtildi.

Açıklamada, bu tasarının yürürlüğe konulmasının, Gazze’deki insani durum için çok ciddi sonuçlar doğuracağına işaret edilerek, bu durumdan işgal altındaki Filistin topraklarının da etkileneceği kaydedildi.

Tasarının uygulanmasıyla, yüz binlerce sivilin sağlık hizmeti, eğitim ve gıda gibi temel yardımlardan mahrum bırakılacağı anlatılan açıklamada, UNRWA’nın 70 yıldır Doğu Kudüs, Gazze, işgal altındaki Batı Şeria, Lübnan, Ürdün ve Suriye’deki Filistinlilere temel ihtiyaç ve hizmetleri sunmak konusunda önemli rol üstlendiği ifade edildi.

Açıklamada, Fransa’nın UNRWA ve Filistin halkına sahada destek sağlayan tüm BM ajanslarını desteklediği vurgulanırken, Paris hükümetinin “UNRWA’nın faaliyetlerinin tarafsızlığını sağlamak için gerekli reformların uygulanmasına dikkat etmeyi sürdüreceği” aktarıldı.

Almanya, İsrail’in UNRWA’nın çalışmalarını yasaklayan kararından derin kaygı duyuyor
Almanya, İsrail Meclisinin (Knesset), Birleşmiş Milletler (BM) Yakın Doğu’daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansının (UNRWA) faaliyetlerine son verilmesini öngören yasa tasarısını onaylamasından derin kaygı duyduğunu belirtti.

Almanya Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, UNRWA’nın, Gazze, Doğu Kudüs, Batı Şeria ve bölgedeki Filistinli mültecilere temel ve hayat kurtaran insani yardım ve temel hizmetler sağladığı hatırlatıldı.

UNRWA’nın çalışmalarına son verilmesi halinde Gazze’de hayati önem taşıyan insani yardım sürecinin çökmenin eşiğine geleceğinin belirtildiği açıklamada, “Gazze’de halihazırda 2,2 milyon insan dramatik bir acil durum yaşamaktadır. Nüfusun yüzde 86’sı akut yetersiz beslenmeden muzdarip. Batı Şeria ve Doğu Kudüs’te yaklaşık 50 bin çocuğun eğitimi tehdit altındayken, Gazze’de yüz binlerce çocuğun eğitim umudu yok. On binlerce insanın sağlık hizmetleri de tehlikeye girecek.” ifadesi kullanıldı.

İsrail hükümetinin UNRWA’nın BM Genel Kurulu’nun verdiği görevi yerine getirmeye devam etmesini sağlaması gerektiği vurgulanan açıklamada, şunlar kaydedildi:

“Bu amaçla, UNRWA, Gazze, Batı Şeria ve Doğu Kudüs’teki Filistinlilere hayat kurtaran insani yardım sağlamaya, eğitim ve sağlık hizmetlerine erişimlerine devam edebilmelidir. Tıpkı İsrail halkı gibi Filistinlilerin de kendilerine ait bir devlette güvenlik ve onur içinde yaşama hakları vardır.”

Ürdün’den Arap Birliğine, İsrail’in UNRWA’yı yasaklama kararına karşı acil toplanma çağrısı
Ürdün, İsrail Meclisinin (Knesset), Birleşmiş Milletler (BM) Yakın Doğu’daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansının (UNRWA) faaliyetlerine son verilmesini öngören yasa tasarısını onaylamasının ardından Arap Birliğini acil toplantıya davet etti.

Ürdün Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, İsrail Meclisi’nin UNRWA’nın işgal altındaki Filistin topraklarında yürüttüğü faaliyetleri yasaklayan kararına tepki gösterildi.

Arap ülkelerinin İsrail Meclisi’nden çıkan “yasa dışı tehlikeli kararlara karşı Arapların ortak tepkisini” görüşmek üzere Arap Birliğinin daimi temsilciler düzeyinde acil toplanmasının talep edildiği açıklamada, “Toplantıda, İsrail’in kabul edilemeyen geçersiz karar ve uygulamalarına karşı Arapların ortak tutumunu kararlaştıracak adımlar konuşulacak.” denildi.

İsrail’in söz konusu kararlarına karşı uluslararası destekleri toplama olanaklarının da konuşulacağına işaret edilen açıklamada, Arap Birliğinin daimi temsilciler düzeyinde acil toplanması talebi için Ürdün’ün Kahire Büyükelçisi ve Arap Birliği Daimi Temsilcisi Emced el-Adayile’ye talimat verildiği kaydedildi.

Ürdün’ün Arap ülkeleriyle koordineli, İsrail’in Filistin halkına yönelik ihlallerine karşı çabaları bağlamında bu adımı attığına işaret edilen açıklamada, İsrail’in UNRWA’yı siyasi olarak bitirme çabalarının tehlikeli sonuçlara yol açacağı uyarısında bulunuldu.

BM üyeleri, İsrail’in UNRWA’nın faaliyetlerini sonlandırmayı öngören yasasına tepki gösterdi
Birleşmiş Milletler (BM) üyeleri, İsrail Meclisinin, Birleşmiş Milletler (BM) Yakın Doğu’daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansının (UNRWA) faaliyetlerine son verilmesini öngören yasayı kabul etmesine tepki gösterdi.

BM Güvenlik Konseyi’nde (BMGK) Gazze ve işgal altındaki Filistin topraklarındaki duruma ilişkin açık oturum düzenlendi.

Burada oturuma başkanlık yapan İsviçre Dışişleri Bakanı Ignazio Cassis, BMGK’de kabul edilen kararların uygulanmamasına tepki göstererek, bunun hem BMGK’yi hem de alınan kararları anlamsızlaştırdığını dile getirdi.

Cassis, “(Gazze’deki) İhtilaftan bir çıkış yolu bulmalıyız.” dedi.

Gazze’ye insani yardımın artırılmasının tek başına sorunları çözemeyeceğini ve acıyı sonlandırmayacağını belirten Cassis, yıkım ve şiddetin sürmesinin insanlıkla ters düştüğünü dile getirdi.

Cassis, İsrail Meclisinde kabul edilen UNRWA yasasına ilişkin ise “BM örgütleri ve yetkilerine yönelik tek taraflı adımları reddediyoruz.” açıklamasında bulundu.

“UNRWA yasasından endişe duyuyoruz”
ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Linda Thomas Greenfield, “Bu odada kaç kişi bir çocuğun açlıktan öldüğünü izledi? Ben izledim.” dedi

Greenfield, bunun Gazze’nin kuzeyinde sıklıkla gerçekleşen bir duruma dönüştüğüne işaret etti.

ABD’nin İsrail’in Cibaliya ya da başka bir yerde Filistinlileri açlığa maruz bırakmasını kabul etmediğini kaydeden Greenfield, “İsrail’in sahadaki faaliyetleri sözleriyle uyuşmalı.” dedi.

Greenfield, diğer taraftan “Gazze’de tahayyül edilemez acının 7 Ekim 2023’te Hamas tarafından başlatıldığını” belirterek, BGMK’nin Hamas’ı eleştirmemesi ve kınamamasına tepki gösterdi.

“İsrail Meclisinin kabul ettiği UNRWA yasasından derin endişe duyuyoruz” diyen Greenfield, bazı UNRWA personelinin 7 Ekim saldırılarına katıldığının bilindiğini söyledi. Greenfield, “Ancak aynı zamanda UNRWA’ya bir alternatif olmadığını da biliyoruz.” ifadesini kullandı.

İsrail ve BM’nin konuya ilişkin birbiriyle iletişim kurması gerektiğinin altını çizen Greenfield, UNRWA’nın yüzlerce personelinin Hamas’la alakasının olmadığını ve görevlerini yerine getirmelerine izin verilmesi gerektiğini ifade etti.

“İsrail’in yükümlülüklerine aykırı”
Rusya’nın BM Daimi Temsilcisi Vassily Nebenzia ise İsrail’in Gazze halkına yardım ulaştırma konusunda istekli olmadığına işaret ederek, İsrail’e uluslararası hukuk uyarınca yükümlülüklerini yerine getirme çağrısında bulundu.

Nebenzia, “İsrail’in UNRWA’yı işgal altındaki Filistin topraklarında etkisiz kılma girişimleri, İsrail’in işgalci güç olarak yükümlülüklerine aykırı.” uyarısında bulundu.

İngiltere’nin BM Daimi Temsilcisi Barbara Woodward da “UNRWA ile bağları koparmak için hiçbir meşru gerekçe yok.” vurgusunu yaptı.

İsrail Meclisi, dün UNRWA’nın faaliyetlerine son verilmesini öngören yasa tasarısını onaylamıştı.

Endonezya ve Danimarka’dan İsrail’in UNRWA’nın çalışmalarını yasaklayan kararına kınama
Endonezya ve Danimarka, İsrail Meclisinin (Knesset), Birleşmiş Milletler (BM) Yakın Doğu’daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansının (UNRWA) faaliyetlerine son verilmesini öngören yasa tasarısını onaylamasını kınadı.

Endonezya Dışişleri Bakanlığının X sosyal medya platformundan, Knesset’in UNRWA’nın faaliyetlerine son verilmesini öngören yasa tasarısını onaylamasına ilişkin açıklama yapıldı.

Söz konusu kararın kınandığı belirtilen açıklamada, bunun Batı Şeria ve Gazze’de faaliyetlerin aksamasına sebep olacağı kaydedildi.

Açıklamada bu kararın BM Şartı’nı ihlal ettiği vurgulanarak, “Endonezya, başta BM Güvenlik Konseyi olmak üzere uluslararası toplumu, İsrail’in eylemlerini derhal durdurmaya ve uluslararası hukuk çerçevesindeki yükümlülüklerine uymasını sağlamaya çağırmaktadır.” ifadesi kullanıldı.

Danimarka’dan da kınama
Dışişleri Bakanlığının X sosyal medya hesabından yapılan açıklamada, Dışişleri Bakanı Lars Lokke Rasmussen’in bu kararı kınadığı ve endişeli olduğu belirtildi.

Açıklamada Rasmussen’in, “UNRWA, Filistinli sivillere hayat kurtaran insani yardımların sağlanmasında merkezi bir rol oynamaktadır. İsrail insani yardımların engellenmemesini sağlamalı ve uluslararası hukuka saygı göstermelidir.” ifadelerine yer verildi.

İsrail Meclisi, dün UNRWA’nın faaliyetlerine son verilmesini öngören yasa tasarısını onaylamıştı.

FKÖ yetkilisi Şeyh: Arap ülkeleri ve uluslararası toplum UNRWA’yı destekleyen ortak bir tutum sergilemeli
Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) Yürütme Konseyi Genel Sekreteri Hüseyin eş-Şeyh, İsrail Meclisinin (Knesset), Birleşmiş Milletler (BM) Yakın Doğu’daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansının (UNRWA) işgal altındaki Filistin topraklarındaki faaliyetlerine son verme girişimi karşısında Arap ülkeleri ve uluslararası toplumun UNRWA’yı destekleyen ortak bir tutum sergilemesi gerektiğini belirtti.

Şeyh yaptığı yazılı açıklamada, “BM Güvenlik Konseyi’nin İsrail’i ilgili uluslararası kararları uygulamaya zorlaması gerektiğini” belirtti.

FKÖ yetkilisi, “Filistinlilere yapılan katliamlara ve UNRWA’nın maruz kaldıklarına karşı sessiz kalmak, tutumlarının yalnızca açıklamalar ve kınamalarla sınırlı olmasına razı olanların alnında bir utançtır.” değerlendirmesini yaptı.

Şeyh, “Arap ülkeleri ve uluslararası toplum, İsrail Meclisinin UNRWA’nın işgal altındaki Filistin topraklarındaki faaliyetlerine son verme girişimi karşısında, UNRWA’yı destekleyen ortak bir tutum sergilemeli.” ifadesini kullandı.

BM kuruluşları, İsrail’in UNRWA’nın faaliyetlerini yasaklayan kararına tepki gösterdi
Birleşmiş Milletler (BM) İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (OCHA) Sözcüsü Jens Laerke, İsrail Meclisinin (Knesset), BM Yakın Doğu’daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansının (UNRWA) faaliyetlerine son verilmesini öngören yasa tasarısının onaylamasının ardından bunun hayata geçirilmesinin Gazze’de yeni bir “toplu cezalandırma” olacağını bildirdi.

Laerke, BM Uluslararası Göç Örgütü (IOM) Genel Direktörü Amy Pope, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Sözcüsü Tarik Jasarevic, BM Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) Sözcüsü James Elder, BM Cenevre Ofisi’nin haftalık basın toplantısında değerlendirmelerde bulundu.

“İsrail’in bu kararının uygulanması halinde Gazze’de görülen toplu cezalandırma eylemlerine bir yenisi daha eklenecek.” diyen Laerke, bu tanımlamanın adil olacağını düşündüğünü söyledi.

IOM Genel Direktörü Pope, IOM’nun UNRWA’nın yerini almasının mümkün olmadığını söyledi.

Pope, “IOM’nin UNRWA’nın yaptığı şeyi yapması mümkün değil. UNRWA, Gazze halkı için kesinlikle elzem. Ancak şu anda krizde olan insanlara ancak destek sağlayabiliriz.” dedi.

DSÖ Sözcüsü Jasarevic, Geçen yıl UNRWA tarafından yönetilen sağlık merkezlerinde temel olarak 6 milyondan fazla tıbbi danışmanlık sağlandığını da hatırlattı.

Jasarevic, “Hiçbir kuruluş, UNRWA’nın yerini dolduramaz.” ifadelerini kullandı.

“Karar, aniden çocukları öldürmenin yeni bir yolunun bulunduğu manasına geliyor
UNICEF Sözcüsü Elder, İsrail’in bu kararının Gazze’de daha fazla çocuk kaybına yol açabileceği konusunda uyardı.

Elder, “Böyle bir karar, aniden çocukları öldürmenin yeni bir yolunun bulunduğu manasına geliyor.” diye konuştu.

BM Komiseri Türk, İsrail’in UNRWA’nın faaliyetlerini yasaklayan kararının “rahatsız edici” olduğunu belirtti
Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, İsrail Meclisinin (Knesset), Birleşmiş Milletler (BM) Yakın Doğu’daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansının (UNRWA) faaliyetlerine son verilmesini öngören yasa tasarısını onaylamasının birçok sebeple “rahatsız edici” olduğunu bildirdi.

Türk, X’ten yaptığı paylaşımda, BM Sözleşmesi ve onun desteklediği kurumların değerinin asla unutulmaması gerektiğini belirtti.

İsrail’in UNRWA’nın çalışmalarını yasaklayan kararının birçok sebeple “rahatsız edici” olduğunu ifade eden Türk, atılan bu adımın, UNRWA’nın yardımına bağlı olanların insan hakları üzerinde potansiyel olarak korkunç etkileri olduğunu vurguladı.

İsviçre, İsrail’in UNRWA’nın çalışmalarını yasaklayan kararından endişe duyuyor
İsviçre, İsrail Meclisinin (Knesset), Birleşmiş Milletler (BM) Yakın Doğu’daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansının (UNRWA) faaliyetlerine son verilmesini öngören yasa tasarısını onaylamasından endişe duyduğunu belirtti.

İsviçre Dışişleri Bakanlığının, X’ten yaptığı paylaşımda, “İsrail (Knesset) UNRWA ile işbirliğini yasaklayan iki yasa geçirdi. Bu, UNRWA’nın, İsrail ve işgal altındaki Filistin topraklarındaki varlığını sınırlamayı öngörüyor.” ifadesi kullanıldı.

Paylaşımda, İsviçre’nin, bu kararların insani, siyasi ve hukuki sonuçlarından endişe duyduğu kaydedildi.

DSÖ, İsrail’in UNRWA’nın çalışmalarını yasaklayan kararının “yıkıcı sonuçları” olacağını bildirdi
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, İsrail Meclisinin (Knesset) Birleşmiş Milletler (BM) Yakın Doğu’daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansının (UNRWA) faaliyetlerine son verilmesini öngören yasa tasarısını onaylamasının yıkıcı sonuçları olacağını bildirdi.

Ghebreyesus, X’ten yaptığı paylaşımda, UNRWA’nın, Filistin halkı için yeri doldurulamaz bir kuruluş olduğunu ve son 70 yıldır bu misyonu üstlenmeye devam ettiğini kaydetti.

UNRWA’nın, BM’ye üye devletler tarafından kurulduğunu hatırlatan Ghebreyesus, “İsrail Parlamentosunun aldığı, UNRWA’nın milyonlarca Filistinli adına hayat kurtarıcı ve sağlık koruyucu çalışmalarını yasaklayan kararın yıkıcı sonuçları olacak. Bu kabul edilemez.” ifadelerini kullandı.

Ghebreyesus, bu kararın İsrail’in yükümlülüklerine ve sorumluluklarına aykırı olduğunu, UNRWA’ya güvenen herkesin hayatını ve sağlığını tehdit ettiğini de vurguladı.

BM Mülteciler Yüksek Komiseri (BMMYK) Filippo Grandi de X’ten yaptığı paylaşımda, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in “UNRWA’nın işgal altındaki Filistin topraklarındaki çalışmalarının devam etmesi çağrısını” desteklediğini belirtti.

Grandi, böyle bir durumun yaşanması halinde milyonlarca Filistinlinin, yalnızca UNRWA’nın sunabileceği hayati önem taşıyan desteklerden mahrum kalacağının da altını çizdi.

Milyonlarca Filistinliye yardım sağlayan UNRWA, İsrail’in hedefinde
İsrail yönetimi, 7 Ekim 2023’te Gazze Şeridi’ne saldırılarının başlamasıyla eş zamanlı şekilde UNRWA’ya karşı karalama kampanyasına başlamış, sadece Gazze’de 12 bin çalışanı bulunan UNRWA’nın 14 çalışanının “7 Ekim saldırılarına katıldığı” iddiasıyla ajansın kapatılması gerektiğini savunmuştu.

Tel Aviv yönetimi, işgal altındaki Batı Şeria, Doğu Kudüs’ün yanı sıra Lübnan ve Ürdün’de Filistinli mültecilere destek olan; sağlık, eğitim, sosyal hizmetler alanlarında çoğu Filistinli 30 bin çalışanı bulunan ajansın kapatılması ve itibarsızlaştırılması için kampanya yürütmeyi sürdürüyor.