Kuzey Danimarka’dan kıvrılarak geçen doğal güzelliklere sahip Limfjorden su yolu, ülkenin en büyük fiyordu ve hayati bir doğal ve kültürel kaynaktır. Ancak tüm dünyada çok sayıda kayıp veya terk edilmiş balıkçı ağı (hayalet ağlar olarak da bilinir) fiyordun biyolojik çeşitliliğini tehdit ediyor.
Kuzey Danimarka’dan kıvrılarak geçen doğal güzelliklere sahip Limfjorden su yolu, ülkenin en büyük fiyordu ve hayati bir doğal ve kültürel kaynaktır. Ancak çok sayıda kayıp veya terk edilmiş balıkçı ağı (hayalet ağlar olarak bilinir) fiyordun biyolojik çeşitliliğini tehdit ediyor ve fiyordu çevreleyen 18 belediyeyi bu sorunla mücadele etmek için AB tarafından finanse edilen bir projede bir araya gelmeye sevk ediyor.
Biyolojik Çeşitlilik Tehdit Altında
Hayalet ağlar genellikle naylon gibi dayanıklı plastiklerden yapılır ve sahipleri gittikten uzun süre sonra bile deniz canlılarını tuzağa düşürmeye devam eder. Yengeçler, ıstakozlar, balıklar, deniz kuşları ve hatta deniz memelileri bu sessiz katillerin tuzağına düşerek kazara kurban olurlar. Zamanla ağlar mikroplastiklere dönüşerek suyu kirletir ve besin zincirine karışır.
Bu büyüyen sorunla başa çıkmak için, Avrupa Denizcilik ve Balıkçılık Fonu’nun desteğiyle desteklenen Limfjordsrådet projesi tarafından büyük çaplı bir temizlik operasyonu başlatıldı. 2024 baharında yapılan ilk temizlikten bu yana, yaklaşık 41 ton hayalet ağ toplandı ve fiyordun neredeyse %75’i temizlik çalışmalarıyla temizlendi. Proje, 2026 yazına kadar devam edecek ve bu tarihe kadar fiyordun tamamının ağlardan temizlenmesi umuluyor.
Yerel çabalar teknolojiyle destekleniyor
Yerel ticari ve amatör balıkçılar, hayalet ağların bulunma olasılığının yüksek olduğu noktaları belirlemede kritik öneme sahip olduklarını kanıtladılar ve bir hayalet ağ gören herkes, bunu projenin çevrimiçi aracı aracılığıyla kaydedebiliyor. Bu, Limfjordsrådet’in sorunun boyutunu tahmin etmesine ve kurtarma çalışmaları sırasında hiçbir ağ bırakılmamasını sağlamasına yardımcı oldu. Limfjordsrådet proje yöneticisi Anne Svenningsen, “Dijital raporlama platformu, hayalet ağlara verdiğimiz tepkiyi dönüştürdü; çabalarımızı daha hızlı, daha akıllı ve daha hedef odaklı hale getirdi,” diyor.
Hayalet ağlar çoğunlukla büyük tekneler tarafından toplanırken, sığ resifler, deniz çayırı yatakları veya midye kıyıları gibi hassas bölgelerde hayalet ağlar küçük teknelerden veya dronların yardımıyla görsel olarak tespit edilir.
Çözümün Bir Parçası Olarak Önleme
Temizlik operasyonları ne kadar başarılı olsa da, uzun vadeli sürdürülebilirliğin asıl anahtarı, kaybolan veya terk edilen ağ sayısını en baştan azaltmaktır. Limfjordsrådet projesi sayesinde, artık tüm balıkçılar kayıp veya terk edilen ağları Danimarka Balıkçılık Ajansı’na (Fiskeristyrelsen) bildirmek zorunda. Anne Svenningsen, bunun balıkçı topluluğu arasında hesap verebilirliği güçlendirmeye yardımcı olduğunu söylüyor: “Önleme, temizlik kadar önemli. Bildirim ve hesap verebilirliği iyileştirerek sorunu kökünden çözüyoruz.”