ABD’nin Kırım’da yarın yapılacak referandumu engellemek için yürüttüğü diplomatik hamlelerinin sonuncusu olan ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ile Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov arasındaki toplantı da başarısızlıkla sonuçlandı.

Bu durum Batıyı Moskova’ya yönelik yaptırımlara oldukça yaklaştırırken yaptırımlar Doğu-Batı tansiyonunu da yeni seviyelere yükseltebilir.

Cuma günkü görüşmelerin başarısızlıkla sonuçlanması önümüzdeki birkaç gün içerisinde nelerin yaşanacağı konusunu daha da önemli bir hale getirdi: Kırım’da Pazar günü yapılacak referandum, Kremlin’in sonuçlara yanıtı, Batı’nın buna tepkisi ve Ukrayna sınırında kaygı verici askeri hareketlilik.

Diplomatik başarısızlık ardından ABD Başkanı ve Avrupalı liderler, Kırım bölgesinin Ukrayna’dan ayrılma yönünde oy kullanması durumunda Rusya’ya yönelik hızla yaptırımlar uygulayacakları tehditlerinde bulundular.

Rusya’nın binlerce asker ile Ukrayna sınırı yakınında askeri tatbikatlar yapması da Batıda, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in eski Sovyet cumhuriyetinden başka bölgeleri almayı amaçlayabileceği korkusunu daha da artırdı.

ABD’li ve Rus yetkililer yarın yapılacak oylama ardından Putin’in Kırım’ı birkaç gün içerisinde Rusya’ya dahil edebileceği ihtimalini görmezden gelmiyor.

Kerry ile Londra’da yaptığı görüşme ardından Lavrov, “Spekülasyonda bulunmanın faydası yok. Sonuçları beklemeliyiz. Herkes anlıyor ve ben tüm sorumluluğu alarak diyorum ki bu Kırım’ın Rusya’ya ne ifade ettiğini gösteriyor.” dedi

1954 yılına kadar Rus toprakları içerisinde yer alan yarımada şu an hala Rusya’nın Karadeniz Donanması’na ev sahipliği yapıyor.

Kerry ve diğer ABD’li yetkililer ise açık şekilde Ukrayna konusunda müzakerelerin kapısının hala açık olduğuna vurgu yaparken Batı’nın Moskova’nın güvenlik endişelerini giderebileceği yolları olduğunu belirtiyor.

ABD’li yetkililer Lavrov ile görüşmede Kırım’da Rusça konuşan nüfusa daha fazla otonomi konusunun da ele alındığını belirtiyor. Bunun içerisinde vergiler, eğitim, dil ve oylamalar üzerinde daha fazla güç konuları da yer aldı. Görüşmede ayrıca Kırım’daki referandum ardından Rus Parlamentosu Duma’nın ilhaka onay vermemesini beklediklerini de dile getirdiler.

Ancak Londra’daki Amerikan delegasyonu, Putin’in Kırım’ın Ukrayna’dan ayrılmaya verdiği desteği geri çekeceği ya da stratejik öneme sahip adayı ilhak konusunda geri adım atacağı yönünde çok az iyimserliğe sahip.

Kerry, Kremlin’in Lavrov’u görüşmeler sırasında Kırım’ı Ukrayna’nın bir parçası olarak bırakacak Amerikan önerileri konusunda karar vermeye yetkilendirilmiş görünmediğini söyledi.

Kerry, “Başkan adına tüm taraflar için ilerleme kaydedecek birkaç fikir sundum. Ancak Dışişleri Bakanı tartışmalar sonrasında Devlet Başkanı Putin’in Pazar günü yapılacak referandumun bitmesine kadar Ukrayna konusunda herhangi bir karar almaya hazır olmadığını açıkça belirtti.” dedi.

İki dışişleri bakanı Londra’daki ABD Büyükelçiliğinde bir araya geldi.

ABD’li ve Rus yetkililer görüşmeler sırasında ikilinin en az üç kez çimlerde dolaşarak ara verdiğini söyledi. Rus Dışişleri Bakanlığı tarafından yayınlanan bir fotoğrafta Lavrov ile birlikte yürüyen Kerry’nin bir futbol topunu tekmelediği de görülüyor.

ABD’li bir yetkili görüşmelerin bir yerinde Lavrov’un odadan çıkarak telefon görüşmesi yaptığını muhtemelen Putin ile görüştüğünü söyledi. Ancak Amerikalı yetkili telefon görüşmesi sırasında nelerin konuşulmuş olabileceğine değinmedi.

Görüşmelerin başarısızlıkla sonuçlanmasının hemen akabinde Obama yönetimi müzakereler için açık kapı bırakmakla birlikte Moskova’ya yönelik baskı konusunda hızla hareket etti.

Beyaz Saray’da İrlanda Başbakanı Enda Kenny ile yaptığı görüşme ardından açıklamada bulunan Obama, “Diplomatik çözümün bulunabileceğini umut etmeye devam ediyoruz. Ancak Birleşik Devletler ve Avrupa, Ukrayna’nın egemenliği konusunda sadece verdikleri mesajda değil egemenliğin ihlalinin devamı durumunda ortaya çıkacak sonuçlar konusunda da birlik içerisinde.” dedi.

Bölgedeki müttefiklere desteğini göstermek için Beyaz Saray, ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden’ın Pazartesi günü Ukrayna ve bölgesel konuları ele almak ve “savunma taahhütleri teyit etmek için” Polonya ve Litvanya’ya ziyarette bulunacağını duyurdu.

ABD’li ve Avrupalı yetkililer kilit pozisyondaki Rus yetkililere yönelik seyahat yasağı ve mal varlıklarını dondurma konusunda yaptıkları görüşmeleri hızlandırdıklarını belirtti. Bu görüşmelere Pazartesi günü Brüksel’de yapılacak Avrupa dışişleri bakanları toplantısında da devam edilmesi bekleniyor.

ABD’li yetkililer ayrıca Ukrayna’da daha fazla çatışma ve daha fazla Rus askerinin intikali konusunda da alarm halinde olduklarını ifade ediyorlar.

Rus dışişleri bakanlığı ise her ne kadar Ukrayna’nın diğer bölgelerine Rus güçlerinin konuşlandırılacağını reddediyor görünse de yayınladığı bir açıklamada Rusya’nın Kiev hükümetinin kontrol edemediği güney ve doğu bölgelerindeki insanları koruma hakkının olduğunu kaydetti.

Bakanlık Kiev’i Donetsk kentinde yapılan gösterilerde protestocuları koruyamamakla suçladı. Perşembe günü farklı görüşlerdeki göstericiler arasında çıkan çatışmalarda en az bir kişi ölmüştü.

Reuters’ın haberine göre Donetsk’in Kiev destekli yeni valisi yaptığı açıklamada çatışmaların arkasında Rusların olduğunu söylerken Moskova’yı gerçekleri kendi çıkarına olacak şekilde çarpıtmakla suçladı.

Kırım’daki Rus yanlısı lider ise yeni bölgenin el değiştirmesi yönündeki yasanın en geçen önümüzdeki hafta içerisinde Moskova’da kabul edilmesini beklediğini ve bölgenin bir yıl içerisinde tam olarak Rusya ile entegre edilmiş olacağını söyledi.