Ukrayna’da Batı yanlılarının iktidarı ele geçirmesinin ardından fiilen Rusya’nın kontrolüne giren Kırım Özerk Bölgesi, dün Moskova’ya bağlanmak için halk oyuna gitti.
Halkın yüzde 96.8’inin Rusya’yla birleşilmesi yönünde oy verdiği referandumun ardından, Kırım yönetimi Ukrayna’dan bağımsızlığını ilan ederek, resmen Rusya’ya başvurdu.
Kırım Özerk Cumhuriyeti’nde düzenlenen referandumun ardından toplanan Kırım parlamentosu, ‘Bağımsız Kırım Cumhuriyeti’ni ilan ettiğini açıkladı. 85 milletvekiliyle toplanan parlamento, yayımladığı bağımsızlık deklarasyonunda, “Sivastopol’un özel statüye sahip olacağı bağımsız ve egemen Kırım devletini ilan ediyoruz” ifadesi kullanıldı.
Kırım parlamentosu tarafından onaylanan belgede, “Kırım Cumhuriyeti, bağımsız bir devlet olarak tanınmak için Birleşmiş Milletler ve dünyadaki tüm ülkelere çağrıda bulunmaktadır” denildi.
Oldukça sakin geçen ve 23 ülkeden 135 gözlemcinin takip ettiği referandumda halkın yüzde 96.77’sinin “Kırım’ın Rusya’ya bağlanmasına razı mısınız” sorusuna “evet” cevabı verdiği açıklanmıştı. Referanduma katılım oranının yüzde 83.1 olduğunu açıklayan Seçim Komisyonu Başkanı Mikhail Malişev, halkın üçünün ise Ukrayna’nın bir parçası olarak kalınması için oy verdiğini söylemişti.
Rusya yanlısı Kırım yönetimi, bölgenin Rusya Federasyonu’na bağlanması için zaman kaybetmedi. AFP’nin haberine göre, Kırım hükümeti bu sabah Moskova’ya resmi başvuruda bulunarak, Rusya’ya katılmak istediğini bildirdi.
Kırım Başbakanı Sergey Aksinov, Twitter hesabından dün akşam yaptığı açıklamada, “Yarın (bugün) bir Kırım parlamento delegasyonu Rusya’ya uçacak ve Rusya Federasyonu’na katılmak için resmi başvuruda bulunacak” demişti. Kırım’da seçimi takip eden Rus milletvekili Frants Klintseviç ise, “Kırım ile Rusya’nın birleşmesini için gerekli hukuki düzenlemeleri Mart sonuna kadar tamamlayacağız” diye konuşmuştu.
HAVAİ FİŞEKLİ KUTLAMA
Dün akşam oylamanın ilk sonucunun açıklanmasıyla Kırım’ın başkenti Simferopol’ün en büyük meydanında toplanan halk, Rusya ve Kırım bayraklarını sallayarak sevinç gösterileri yaptı. Havai fişeklerin atıldığı meydanda Rusya bayraklarını taşıyanlardan biri olan Lucia Prokorovna (60), “İşgalden kurtulduk. Kırım Ukrayna’nın sırtındaki bir çuval patates gibiydi.” Bir başka gösterici ise “Rusya’ya bağlanmamız iyi olacak. Rusya’nın ekonomisi daha iyi” dedi.
HER YOL MOSKOVA’YA
Referandum her koşulda Kırım’ın Rusya’ya bağlanmasının yolunu açıyordu. Çünkü diğer soru “1992 yılı Kırım Anayasası’nın yeniden yürürlüğe girmesi ve Kırım’ın kendi kaderini tayin hakkı korunarak Ukrayna’nın bir parçası olmasını istiyor musunuz” şeklindeydi.
RUS BASINI MEMNUN
Kırım’ın Rusya’ya bağlanma kararı Rus basınında alkışlandı. İşte Rus gazetelerinden ilk yorumlar:
Komsomolskaya Pravda: Kırım, Rusya’ya geri dönüyor.
Moskovsky Komsomolets: Kırım, Ukrayna’dan boşanıyor.
İzvestia: Birileri mutlu olmayabilir ama, biz mutluyuz.
Rossiiiskaya Gazeta: Dün Kırım bir seçim yaptı; Rusya’nın parçası olmak istiyor.
GEÇİCİ ATEŞKES
Haftalardır Rus askerlerinin kuşatması altındaki Kırım’daki seçim sağlanan ateşkes nedeniyle sakin geçti. Rusya ve Ukrayna iki ülke Kırım’da 21 Mart’a kadar ateşkes kararı aldı. Ukrayna televizyonları seçim yayını yapmadı. Ukrayna Başbakanı Arseniy Yatsenyuk da, “Sonucu hiçbir şekilde tanımayacağız. Bugün Kırım’da ayrılıkçılığı ve bölünmeyi destekleyenleri en kısa zamanda adalet önüne çıkartacağız” diye konuştu.
PUTİN’DEN OBAMA’YA ‘KIRIM’ SAVUNMASI
Kırım’daki kritik referandumun ardından ABD Başkanı Barack Obama ile telefonda görüşen Rusya lideri Vladimir Putin, yapılan oylamanın uluslararası hukuk çerçevesinde meşru olduğunu söyledi.
Kremlin’den yapılan açıklamaya göre, telefon görüşmesi ABD’nin talebi üzerine gerçekleşti.
Açıklamada, “Vladimir Vladimiroviç Putin, Kiev’deki mevcut makamların, Rusça konuşan halk dahil sivilleri terörize eden ve durumu istikrarsızlaştıran aşırı milliyetçi ve radikal grupların ortaya koyduğu şiddeti durdurma konusundaki isteksizliğine ve yetersizliğine dikkat çekti” denildi.
Açıklamaya göre, Putin ayrıca, yaşanan şiddet olayları nedeniyle Ukrayna’nın tüm kesimlerine Avrupalı gözlemcilerin gönderilmesi gerektiğini belirtti.
BATI ‘YASA DIŞI’ DEDİ
Referandum sürerken, Putin’i telefonla arayan Almanya Başbakanı Angela Merkel, Rusya liderini geri adım atmaya yine ikna edemedi. Kremlin’den yapılan açıklamada “Rusya lideri Kırım halkının yapacağı seçime saygılı olacaklarını Alman Başbakanı’na iletti.
Oylama sonucuna ilk tepki ABD’den geldi. ABD Dışişleri Bakanlığı Rusya’ya referandum sonucunu tanımayacağını bildirdi ve birliklerini derhal Kırım’dan çekmesini istedi.
Fransa Dışişleri Bakanı Laurent Fabius da referandumu “yasadışı” ilan etti ve Rusya’yı Kırım’da “anlamsız ve tehlikeli tırmanışı sürüklemekle” itham etti.
İngiltere Dışişleri Bakanı William Hague ise ülkesinin referandum sonucunu kabul etmeyeceğini söyledi. Hague, AB’den de “Rusya’ya güçlü bir cevap vermesini” istedi.
DOĞUDAKİ RUSLAR DA AYAKLANDI
Daha Kırım referandumu sonuçları açıklanmadan Ukrayna’nın bir bölgesi daha Rusya’ya bağlanma referandumu istedi. Rusça konuşanların çoğunlukta olduğu ülkenin doğusundaki Donetsk şehrinde, dün şehir meydanında toplanan 4 bin kişilik Rusya yanlısı gösterici sanal referandum yaparak bağımsızlık ilan etti. Meydan girişine barikatlar kurularak Ukrayna İçişleri Bakanlığı araçlarının girişine izin verilmedi. Ülkenin en büyük ikinci kenti Harkov’da da, Rus yanlısı göstericiler 100 metrelik Rusya bayrağı açtı.
TÜRKİYE DE TANIMAYACAK
BAŞBAKAN Recep Tayyip Erdoğan Türkiye’nin Kırım’da yapılan referandumun tanınmayacağını açıkladı. Kırım Tatar Milli Meclisi eski Başkanı Ukrayna Milletvekili Mustafa Cemil Kırımoğlu ile İzmir’de yaptığı sürpriz görüşmede İzmir’de gerçekleşen bu sürpriz görüşmede Erdoğan, referandum sonucunu kabul edilemeyeceğinin açıklanacağını söyledi. Türkiye’nin gelişmelere tek taraflı olarak müdahale etmesinin mümkün olmadığını belirten Erdoğan “Türkiye batı dünyası ile birlikte Ukrayna’nın toprak bütünlüğünün korunmasını istiyor. Bu konuda Türkiye’nin de içinde bulunduğu NATO bir karar alırsa biz de elbette buna uyarız” dedi. Konuyu daha önceden Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le de görüştüğünü belirten Başbakan Erdoğan Türkiye’nin Kırım Tatarlarının yanında olacağını ve onlara hiç bir şekilde zarar gelmemesi için her türlü girişimi yapmaya hazır olduğunu vurguladı. Kırımoğlu ise Tatarlar’ın referandumu yüzde 99 oranında boykot ettiğini, Türkiye’nin desteğinin önemli olduğunu söyledi.