Cum­hu­ri­yet Sav­cı­sı Meh­met Se­lim Ki­ra­z’­ın şe­hit edil­me­sin­de ih­mal­ler zin­ci­ri­ni kuş­ku­suz ola­yı so­ruş­tu­ra­cak cum­hu­ri­yet sav­cı­sı in­ce­le­ye­cek­tir. Özel ha­re­kat tim­le­ri­nin eği­ti­mi için mas­raf­tan ka­çı­nıl­maz. Eği­tim ko­nu­la­rı yal­nız he­de­fi vur­mak de­ğil ope­ras­yon ön­ce­si her tür­lü ön­le­min alın­ma­sı­nı da içe­rir.
Ba­kı­yor­su­nuz, te­rö­rist­ler baş­ta bu­lun­duk­la­rı oda­nın per­de­si­ni bi­le ka­pat­ma­mış­tı. İki­si­nin de bir­lik­te gö­rül­dü­ğü an­lar ol­du. Özel ha­re­kat­çı po­li­sin, bin met­re­den he­de­fi tek atış­ta vur­ma­sı esas­tır. Ha­di bin met­re ol­ma­sın da, 600 met­re­den ateş et­se bi­le he­de­fi vur­ma­sı­na ga­ran­ti gö­züy­le ba­kı­lır. Per­de­ler açık­ken böy­le bir yo­la gi­dil­me­me­si­nin ne­de­ni pa­zar­lık­lar mı, yoksa savcımızın zarar görmemesi için miydi?
Avu­kat ad­li­ye­ye na­sıl gi­ri­yor?
Re­hi­ne ope­ras­yo­nu her za­man risk­li­dir. Böy­le ope­ras­yon­da gö­rev ala­bil­mek her ba­ba­yi­ği­din har­cı da de­ğil­dir. Ko­nuş­tu­ğu­muz uz­man­lar, ope­ras­yon­da ina­nıl­maz ko­puk­luk­lar, boş­luk­lar ol­du­ğu­nu be­lir­ti­yor­. Biz, ön­ce avu­kat­la­rın du­ru­mu­nu an­la­ta­lım.
Gün­de or­ta­la­ma 60 bin ki­şi­nin gel­di­ği Çağ­la­yan Ad­li­ye­si­’ne te­rö­rist­le­rin el­le­ri­ne avu­kat cübbe­si alıp gi­riş­le­ri tar­tı­şı­lı­yor. Bir yer­de avu­kat­lar he­def gös­te­ri­li­yor, on­lar için ye­ni yap­tı­rım­lar ge­ti­ril­me­si amaç­la­nı­yor. Çün­kü, yan­daş ya­pı­la­ma­yan bir tek ba­ro­lar kal­dı. Cum­hur­baş­ka­nı Re­cep Tay­yip Er­do­ğan, “a­vu­kat­la­rın üze­ri­nin aran­ma­sı­” ge­rek­ti­ği­ni be­lir­ti­yor. Cum­hur­baş­ka­nı­nın, Da­nış­tay ka­ra­rın­dan ve avu­kat­la­rın ad­li­ye bi­na­sı­na na­sıl gir­di­ği ko­nu­sun­da ye­te­rin­ce bil­gi­len­di­ril­me­di­ği an­la­şı­lı­yor.
Avu­kat­lar, ad­li­ye­le­re çip­li kim­lik­le­ri­ni tur­ni­ke­le­re oku­ta­rak, çan­ta­la­rı­nı da X-ray ci­ha­zın­dan ge­çi­re­rek gi­re­bi­li­yor. Te­rö­rist­le­rin ad­li­ye bi­na­sı­na gi­ri­şin­de, gü­ven­lik ele­man­la­rı­nın gö­rev­le­ri­ni tam an­la­mıy­la ye­ri­ne ge­tir­me­di­ği or­ta­da­dır. Avu­kat kı­lı­ğın­da­ki fai­le, bu yap­tı­rım­la­rı uy­gu­la­mış ol­say­dı, fa­il içe­ri­ye sah­te avu­kat kim­li­ğiy­le gi­re­me­ye­cek­ti.
Da­nış­ta­y’­ın bir ka­ra­rı var
Da­nış­tay 8. Da­ire­si­’nin 2010 yı­lın­da ver­di­ği ka­rar­da, avu­kat­la­rın üze­ri­nin aran­ma­sı­nın ya­sal ol­ma­dı­ğı be­lir­ti­li­yor. Avu­kat kim­li­ği­nin ib­ra­zı­na rağ­men ara­ma ya­pıl­ma­sı ha­lin­de, ara­ma em­ri­ni ve­ren ku­ru­mun ma­ne­vi taz­mi­nat öde­me­si ge­re­ki­yor. Bu du­rum­la­rın ya­şan­ma­sı ha­lin­de avu­kat tu­ta­nak dü­zen­le­yip ma­ne­vi taz­mi­nat da­va­sı da aça­bi­li­yor.
Po­lis, özel gü­ven­lik gö­rev­li­si, jan­dar­ma sa­de­ce Ağır Ce­za Mah­ke­me­si­’nin gö­rev ala­nı­na gi­ren suç­lar­dan do­la­yı su­çüs­tü ya­pıl­ma­sı ha­lin­de avu­kat­la­rın üze­ri­ni ara­ya­bi­lir. Bu du­rum avu­kat­lar için bir ay­rı­ca­lık­tır. Bur­sa Ba­ro­su ta­ra­fın­dan dü­zen­le­nen “A­da­le­ti­ne sa­hip çı­k” mi­tin­gi Tür­ki­ye Ba­ro­lar Bir­li­ği Baş­ka­nı Prof. Dr. Me­tin Fey­zi­oğ­lu­’nun ka­tı­lı­mıy­la bu­gün ger­çek­leş­ti­ri­le­cek. Pa­zar­te­si gü­nü ya­pıl­ma­sı plan­la­nan İz­mi­r’­e ka­dar yü­rü­yüş ise “gü­ven­li­k” ne­de­niy­le er­te­len­di. Bu­gün, avu­kat­la­ra yö­ne­lik hak­sız­lık­lar bi­rer bi­rer or­ta­ya ko­nu­la­cak.
“Kal­ça me­to­du­”y­la iniş ni­çin ya­pıl­ma­dı?
Te­rö­rist­ler, ad­li­ye­ye “öl­me­ye mi­” yok­sa, “ey­lem ya­par, so­nun­da ce­za­evi­ne gi­re­ri­z” di­ye mi gel­di­ler. Sav­cı­yı öl­dür­mek için gir­di­ler­se ey­le­mi ger­çek­leş­ti­rir ve bu­nu med­ya­ya du­yu­rur. He­men ar­dın­dan ça­tış­ma baş­lar. Ça­tış­ma­yı ki­min baş­lat­tı­ğı bi­lin­mi­yor. Te­rö­rist, po­li­se ateş et­tiy­se, o an her­kes ön­ce ken­di­ni dü­şü­nür. Eğer, bu du­rum­da ça­tış­ma 15 da­ki­ka sü­rü­yor­sa ope­ras­yo­nu ya­pan ti­min eği­tim dü­ze­yi­nin çok dü­şük ol­du­ğu de­ğer­len­di­ri­lir. Bu tip ope­ras­yon­la­rın 3-5 da­ki­ka için­de bi­ti­ril­me­si esas­tır.
“Tak­tik­se­l” açı­dan ola­yı ko­nuş­tu­ğum uz­ma­nın ope­ras­yon­da bü­yük ek­sik ola­rak ni­te­le­di­ği ko­nu­lar­dan bi­ri­si­nin de ip­ler­le “kal­ça me­to­du ini­ş”­in ya­pıl­ma­ma­sı ol­du. “İ­ka­r” adı ve­ri­len alet ip­te sa­bit kal­ma­yı ve iki el­le ra­hat si­lah kul­lan­ma­yı sağ­lı­yor. Per­de­si açık pen­ce­re­den bu şe­kil­de bir gi­ri­şi­min ol­ma­ma­sı açık­ça­sı uz­man­la­rı da şa­şırt­tı. “Mü­za­ke­re­ci­” po­li­sin müm­kün ol­duk­ça za­man ka­zan­ma­sı ve psi­ko­lo­jik ola­rak te­rö­rist­le­ri et­ki­le­me­si ge­re­kir­di. Bu ko­nu­da da ba­şa­rı­lı olu­na­ma­dı­ğı ifa­de edi­li­yor.
“Ses ge­tir­mek içi­n” ad­li­ye ey­le­mi plan­lan­say­dı, oda­yı ba­san, cum­hu­ri­yet sav­cı­sı­nı re­hin alan te­rö­rist­ler çek­tik­le­ri fo­toğ­raf­la­rı med­ya­ya ulaş­tır­mak­la za­ten amaç­la­rı­na ulaş­mış olur­du. Ama so­nuç­ta cum­hu­ri­yet sav­cı­sı­nı şe­hit et­ti­ler. Bu da on­la­rın öl­dür­mek için gel­dik­le­ri­ni or­ta­ya ko­yu­yor.
O ko­nuş­ma­lar ni­çin ön­len­me­di?
Te­rö­rist­le­re “öl­dü­rü­n” ta­li­ma­tı­nın te­le­fon­la Yu­na­nis­ta­n’­dan ve­ril­di­ği açık­lan­dı. İş­te, bu olay bi­le tek ba­şı­na ope­ras­yo­nu skan­da­la dö­nüş­tü­rü­yor. Ko­nuş­tu­ğum uz­man­lar, “Bu ko­nuş­ma­lar yap­tı­rıl­ma­ma­lıy­dı­” di­yor ve şun­la­rı ek­li­yor:
“Cum­hur­baş­ka­nı­nın, baş­ba­ka­nın kon­voy­la­rın­da gör­dü­ğü­müz te­le­fon ko­nuş­ma­la­rı­nı en­gel­le­yen jam­mer ci­ha­zın, bel­ki de en çok ge­rek­li ol­du­ğu bir sı­ra­da kul­lan­dı­rıl­ma­dı­ğı an­la­şıl­dı. Te­rö­rist­le­rin ha­ber­leş­me­si­ni kes­mek için mut­la­ka kul­la­nıl­ma­lıy­dı. Cum­hu­ri­yet sav­cı­sı­nın cep te­le­fo­nu­nu, ge­rek­se ad­li­ye­de­ki sav­cı­ya bağ­lı di­rekt te­le­fon­la­rı özel ha­re­kat­çı­la­rın din­le­me­si­ne açı­la­rak te­rö­rist­le­rin dik­kat­le­ri­nin bö­lün­dü­ğü ve mü­da­ha­le için uy­gun anın ge­lip gel­me­di­ği da­ha ra­hat sap­ta­nır­dı.”
Açık­ça­sı so­ru işa­ret­le­ri çok. Hat­ta sav­cı­mı­zın kaç kur­şun­la şe­hit edil­di­ği bi­le tar­tış­ma­lı.
SÖZCÜ