Ta­rih: 19 Ağus­tos 2011
Baş­ba­kan Er­do­ğan, eşi Emi­ne Ha­nım ve Aj­da Pek­kan, Ser­tab Ere­ner, Mu­az­zez Er­soy, Ni­hat Do­ğan gi­bi isim­le­rin bu­lun­du­ğu Türk Ha­va Yol­la­rı­’na ait uçak; So­ma­li­’nin baş­ken­ti Mo­ga­di­şu Ha­va­li­ma­nı­’na iner­ken ka­nat ucu­nu vur­du. Uça­ğa ta­ciz atı­şı mı ya­pıl­dı? Pi­lot­lar, pist üze­rin­de­ki kö­pe­ğe çarp­ma­mak için kon­trol­süz in­dik­le­ri­ni söy­le­di. Eki­bin mo­ra­li bo­zul­du. Fa­kat Aj­da Pek­kan ile Ser­tab Ere­ne­r’­in mül­te­ci kam­pın­da­ki aç in­san­la­rın önün­de yap­tık­la­rı dans yüz­le­ri gül­dür­dü!
Ta­rih: 1 Ka­sım 2011
Tür­ki­ye Mo­ga­di­şu­’ya 20 yıl son­ra ye­ni­den Bü­yü­kel­çi­lik aç­tı.
Ta­rih: 6 Mart 2012
THY Mo­ga­di­şu­’ya se­fer­ler dü­zen­le­me­ye baş­la­dı.
Ta­rih: 15 Ni­san 2012
Mo­ga­di­şu Ha­va­li­ma­nı’n­dan al­dı­ğı yar­dı­mı ta­şı­yan iki araç­lık Türk kon­vo­yu­na ateş açıl­dı. So­ma­li­li şo­för öl­dü; Kı­zı­lay gö­rev­li­si ol­du­ğu söy­le­nen üç Türk ya­ra­lan­dı.
Ta­rih: 24 Ma­yıs 2012
Mo­ga­di­şu­’da, Zey­nel Yıl­dız adın­da İn­gil­te­re­’den So­ma­li­’ye ti­ca­ret ya­pan bir Türk va­tan­da­şı kal­dı­ğı otel­de iki sal­dır­gan ta­ra­fın­dan vu­ru­la­rak öl­dü­rül­dü. Ne ti­ca­re­ti yap­tı­ğı açık­lan­ma­dı.
Ta­rih: 28 Tem­muz 2013
Mo­ga­di­şu­’da Türk Bü­yü­kel­çi­li­ği­’ne can­lı bom­ba sal­dı­rı­sı ol­du. Çı­kan ça­tış­ma­da dört Türk özel ha­re­kat po­li­sin­den bi­ri şe­hit ol­du, di­ğer­le­ri ya­ra­lan­dı.
Ta­rih: 14 Şu­bat 2014
So­ma­li­’ye ya­pı­lan doğ­ru­dan na­kit yar­dı­mı 2013 so­nu iti­ba­riy­le so­na er­di­ril­di. Tür­ki­ye­’nin ne ka­dar na­kit pa­ra yar­dı­mı yap­tı­ğı bi­lin­mi­yor. So­ma­li Mer­kez Ban­ka­sı Baş­ka­nı Ab­du­se­lam Ömer, yar­dı­mın ay­lık 4,5 mil­yon do­lar ci­va­rın­da ol­du­ğu­nu ve bu­nun na­kit ola­rak ve­ril­di­ği­ni açık­la­dı. Ay­da bir kez Tür­ki­ye­’nin Mo­ga­di­şu Bü­yü­kel­çi­li­ği­’ne gi­di­yor ve 4,5 mil­yon do­la­rı ku­tu­lar için­de tes­lim alı­yor­du!
Tür­ki­ye So­ma­li­’y­le ne­den bu ka­dar il­gi­li?
Son ola­rak bu Müs­lü­man ül­key­le il­gi­li mi­ni­cik bil­gi ve­re­yim:
“Do­ğu Af­ri­ka Boy­nu­zu­” So­ma­li, kı­ta­nın en uzun sa­hil şe­ri­di­ne sa­hip. Sa­de­ce stra­te­jik ko­nu­muy­la de­ğil; ye­ral­tın­da el değ­me­miş uran­yum, de­mir, ba­kır, do­ğal­gaz, pet­rol ve özel­lik­le el­mas ve al­tın ma­den­le­ri ba­kı­mın­dan zen­gin bir ül­ke.
Al­tın-el­mas ma­den­le­ri­ne, So­ma­li­’yi yö­ne­ten eli si­lah­lı Müs­lü­man grup­lar ile ulus­la­ra­ra­sı bü­yük şir­ket­ler or­tak.
So­ma­li, 1988’den be­ri ka­rı­şık. ABD Or­du­su, BM ini­si­ya­ti­fiy­le yar­dım için 1992’de So­ma­li­’ye gir­di. Çık­tı. Tek­rar gir­di. Vs.
Şim­di…
Tüm bun­la­rı ni­ye yaz­dım/ni­ye ha­tır­lat­tım? Tür­ki­ye­’nin il­gi­si ni­ye? Ya­za­yım…
TIR’lardan THY’ye
Ce­ma­at eliy­le ser­vis edi­len son ses kay­dı, Tür­ki­ye­’nin dış po­li­ti­ka­sıy­la ya­kın­dan il­gi­li. Te­le­fon ta­pe­sin­de THY ma­ri­fe­tiy­le Ni­jer­ya­’da­ki iç sa­va­şa “ö­lüm­cül mal­ze­me­le­r” ta­şın­dı­ğı or­ta­ya çık­tı.
Ses kay­dı­na gö­re, Baş­ba­kan Baş­da­nış­ma­nı Mus­ta­fa Va­rank ile THY Özel Ka­lem Mü­dü­rü Meh­met Ka­ra­kaş te­le­fon­da ko­nu­şu­yor.
THY Özel Ka­lem Mü­dü­rü Meh­met Ka­ra­kaş vic­da­nen ra­hat­sız, Er­do­ğa­n’­ın da­nış­ma­nı­na şöy­le di­yor: “On­lar­ca mal­ze­me ta­şı­yo­rum, Ni­jer­ya­’ya gi­di­yor şu an­da. Müs­lü­man­la­rı mı öl­dü­re­cek, Hı­ris­ti­yan­la­rı mı öl­dü­re­cek, ve­bal al­tın­da­yım.”
Baş­da­nış­man Va­ran­k’­ın ya­nı­tı, “Bi­le­mi­yo­rum he­nüz Ha­kan Bey ile ko­nu­şa­ma­dı­m” şek­lin­de. İd­di­aya gö­re kas­te­di­len ki­şi MİT Müs­te­şa­rı Ha­kan Fi­dan! Da­ha ön­ce­ki te­le­fon sız­ma­la­rın­dan öğ­ren­dik ki, Baş­da­nış­man Va­rank, Er­do­ğan-MİT iliş­ki­sin­de ki­lit isim.
Ya­vaş ya­vaş so­nu­ca ge­li­yo­ruz…
Ama ön­ce, THY Özel Ka­lem Mü­dü­rü ne­den te­red­düt­te ona ba­ka­lım:
So­ma­li gi­bi Ni­jer­ya­’da da iç sa­vaş var. Sa­de­ce Müs­lü­man-Hı­ris­ti­yan ça­tış­ma­sı yok. So­ma­li­’de ol­du­ğu gi­bi El Ka­ide­ci­ler ile İran yan­lı­sı grup­lar kar­şı kar­şı­ya. İran yan­lı­sı El Kuds ör­gü­tü Ni­jer­ya­’da­ki Şi­i yan­lı­sı İs­lam­cı ör­güt­le­ri or­ga­ni­ze edi­yor.
Di­ğe­ri…
Sün­ni El Kai­de uzan­tı­sı
Bo­ko Ha­ram!
So­ma­li­’nin El Kai­de bağ­lan­tı­lı El Şe­bab ad­lı ra­di­kal din­ci ör­gü­tü var­sa, Ni­jer­ya­’nın da Bo­ko Ha­ra­m’­ı var!
2002’de ku­ru­lan ve “E­ği­tim Ha­ra­m” an­la­mı­na ge­len Bo­ko Ha­ra­m’­ın kö­ke­ni de Suu­di Va­ha­bi­li­ğe da­ya­nı­yor. BM bi­na­sı­nın bom­ba­lan­ma­sın­dan, köy kat­li­am­la­rı­na ka­dar bin­ler­ce ki­şi­yi öl­dür­dü.
Kı­zı­la­y’­da ne­ler ol­du
Fran­sız Ha­ber Ajan­sı (AFP) geç­ti­ği ha­ber­de, THY’­nin Bo­ko Ha­ram mi­li­tan­la­rıy­la ça­tış­ma­la­rın sür­dü­ğü Ni­jer­ya­’da bi­lin­me­yen grup­la­ra si­lah ta­şı­dı­ğı­nı id­di­a et­ti.
Tür­ki­ye­’nin ge­ti­ril­di­ği ha­le ba­kar mı­sı­nız:
Su­ri­ye sı­nı­rın­da ra­di­kal din­ci­le­re si­lah ta­şı­dı­ğı id­di­a edi­len MİT TI­R’­la­rı dur­du­ru­lu­yor.
THY, ulus­larara­sı med­ya­da te­rör ör­gü­tü­ne si­lah des­te­ği ver­mek­le anı­lı­yor.
İç sa­va­şın ya­şan­dı­ğı ül­ke­le­re si­lah gön­de­ren ül­ke­le­re Bir­leş­miş Mil­let­ler Gü­ven­lik Kon­se­yi­’nin ağır yap­tı­rım­la­rı var.
Er­do­ğan bun­la­rı gör­mez­lik­ten ge­li­yor. Ce­ma­at ise Er­do­ğa­n’­ı ulus­la­ra­ra­sı mah­ke­me kar­şı­sı­na çı­kar­mak için elin­den ge­le­ni ya­pı­yor.
Bu nok­ta­da yi­ne So­ma­li­’ye dön­mek is­ti­yo­rum…
Ni­jer­ya me­se­le­si te­le­fon ka­yıt­la­rıy­la or­ta­ya çık­tı. Pe­ki So­ma­li­’de de ay­nı du­rum ya­şan­dı mı? “İn­sa­ni yar­dı­m” de­ni­len ka­sa­la­rın için­de ne­ler var­dı?
İn­san dü­şün­me­den ede­mi­yor; Müs­lü­man bir ör­güt Türk Bü­yü­kel­çi­li­ği­’ne ne­den sal­dı­rı yap­tı? Türk po­li­si ne­den öl­dü­rül­dü? Öl­dü­rü­len Türk va­tan­da­şı Mo­ga­di­şu­’da al­tın ti­ca­re­ti mi ya­pı­yor­du?
Ve sı­kı du­run: Er­do­ğa­n’­ın So­ma­li ge­zi­sin­den iki gün ön­ce, 15 Ağus­tos 2011’de Kı­zı­lay Baş­ka­nı Te­kin Kü­çü­ka­li is­ti­fa et­ti. İs­ti­fa­sı­nın ne­de­ni İs­lam­cı IHH ile kar­şı kar­şı­ya gel­me­si miy­di? So­ru çok…
Ame­ri­kan Was­hing­ton Post ga­ze­te­si ya­za­rı Jack­son Di­ehl, Dı­şiş­le­ri Ba­ka­nı Da­vu­toğ­lu­’nun ken­di­si­ne, “Ne­den Tür­ki­ye es­ki Os­man­lı top­rak­la­rın­da, Bal­kan­lar­da, Or­ta­do­ğu, Af­ri­ka ve Or­ta As­ya­’da ye­ni­den li­der­lik kur­ma­sın?” de­di­ği­ni yaz­dı. (5 Ara­lık 2010)
Er­do­ğan ve Da­vu­toğ­lu, “Os­man­lı Mil­let­ler Top­lu­lu­ğu ku­ra­ca­ğı­z” ha­ya­liy­le Tür­ki­ye­’yi, Af­ri­ka­’da han­gi ka­ran­lık deh­liz­le­re sok­tu?
Far­kın­da de­ğil­si­niz ama ya­za­yım; biz­den çok uzak­ta pat­la­yan bom­ba­lar ya­kın ge­le­cek­te bur­nu­mu­zun di­bin­de pat­la­ya­cak!
Siz hâlâ Aj­da-Ser­tab dan­sı­nı mı sey­re­di­yor­su­nuz?
Kurt­lar­la dans et­ti­ği­mi­zin far­kın­da de­ğil mi­si­niz?..

SÖZCÜ